پس در اين آيهء شريفه مناط راستگويى و اثبات دعوى را آوردن برهان قرار داده است ، و پر واضح است كه برهان همان مجادله و احتجاج احسن مىباشد . گفتند : اى زادهء رسول خدا ، از شما تقاضا مىكنيم معناى مجادلهء احسن و غير احسن را بيان فرمائيد .
حضرت صادق عليه السّلام فرمود : مجادلهء غير احسن مجادله اى است كه به سبب آن حقّى را انكار و به باطلى معترف شوى و از خوف آنكه مطلوب او ثابت شود حرف حقّ و صحيحش را ردّ كنيد ، و يا بخواهيد سخن باطل را با جمله اى نادرست و باطل ديگرى جواب دهيد . و اين گونه مجادله كه موجب گرفتارى پيروان ناتوان ما و نيز اهل باطل است حرام و ممنوع مىباشد . امّا اهل باطل آن نقطه ضعف را هنگام بحث با افراد ناتوان از شما حجّت و دليلى بر پوچى او قرار مىدهند . و افراد ناتوان شما از مشاهدهء اين وضع دلگير و محزون مىشوند .
و امّا مجادلهء احسن همان گونه است كه خداوند به پيامبرش در بحث با منكرين حشر آموخته كه : « و براى ما مثلى زد - در زنده كردن مردگان - و آفرينش خود را فراموش كرد ؛ گفت : كيست كه استخوانها را در حالى كه پوسيده و خاك شده زنده مىكند - يس : 78 » ، و خداوند در ردّ آنان فرموده : « بگو - اى محمّد - همان خداى كه نخستين بار آفريدش

19