توضيح : « ابراهيم بن هاشم ابو اسحاق قمّى ، در اصل اهل كوفه بوده و بعدا بقمّ انتقال يافته ، و گويند وى اوّلين كسى است كه اخبار كوفيان را در قم منتشر ساخت . در رجال كشّى آمده است كه وى شاگرد يونس بن عبد الرّحمن بوده ، و ظاهرا در نسخه كشّى تحريفى رخ داده و صحيح آنست كه روى عن تلميذ يونس بن عبد الرّحمن و مراد اسماعيل بن مرّار است ، و در هيچ كجا بدون واسطه از يونس نقلى از او ديده نشده است ، و وى توثيق صريح نشده است همچنان كه طعنى هم بر وى نزده‌اند ، فرزندش علىّ بن ابراهيم و ديگران از وى بسيار نقل مىكنند و در نزد علماء اماميّه مورد قبول است ، و دو طريق صدوق به وى صحيح است » .
و آنچه در آن از روح بن عبد الرّحيم آمده است ، پس روايت كرده‌ام آن را از جعفر بن علىّ بن حسن بن علىّ بن عبد الله بن مغيرهء كوفى از جدّش حسن بن على كوفى از حسن بن على بن فضّال از غالب بن عثمان از روح بن عبد الرحيم .
توضيح : « روح بن عبد الرّحيم كوفى و شريك معلَّى بن خنيس است ، از امام صادق عليه السّلام روايت مىكند ، و نجاشى و علامه او را توثيق كرده‌اند ، و داراى كتابى است ، و در طريق مؤلَّف جعفر بن على بن حسن مهمل است ، و شايد از مشايخ اجازه باشد ، و غالب بن عثمان واقفىّ و موثّق است » .
و آنچه در آن از عبد الله بن حمّاد انصارى آمده است ، پس روايت كرده‌ام آن را از محمّد بن موسى بن متوكَّل - رضى الله عنه - از علىّ بن حسين سعدآبادى از احمد بن ابى عبد الله برقى از پدرش از محمّد بن سنان از عبد الله بن حمّاد انصارى .
توضيح : « عبد الله بن حمّاد انصارى از اصحاب امام صادق و موسى بن جعفر عليهما السّلام و داراى دو كتاب است ، و از شيوخ و بزرگان اماميّه است ، و طريق

543