عليه السّلام آمده است كه مردى با غلام خود مكاتبه نمود ، و با او شرط كرد كه ميراثش براى او باشد ، پس چون اين داستان بمحضر أمير المؤمنين عليه السّلام معروض شد ، شرط اوّل او را ابطال كرد ، و فرمود : شرط خدا مقدّم بر شرط تو است .
شرح : « مشهور آنست كه ولاء قابل خريد و فروش و بخشش و شرط معاملات نيست » .
5742 - و عاصم بن حميد ، از محمّد بن قيس از امام أبو جعفر باقر عليه السّلام روايت كرده است كه فرمود : أمير المؤمنين عليه السّلام در بارهء مكاتبى كه مرده و مالى بجاى نهاده بر اين گونه حكم فرمود كه : مال او به نسبت بخشى از وجود او كه آزاد شده است به حساب ورثه اش گذاشته مىشود ، و به نسبت آن بخش كه هنوز آزاد نشده است به حساب صاحبانش كه با او مكاتبه كرده‌اند احتساب ميگردد .
5743 - و صفوان بن يحيى ، از منصور بن حازم از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است كه فرمود : مكاتب به اندازهء مبلغى كه از بابت مكاتبه پرداخته است ارث ميبرد ، و از سوى او ارث برده مىشود .
5744 - و احمد بن محمّد بن أبى نصر بزنطى در روايت خود گفته است كه محمّد بن سماعه ، از عبد الحميد بن عوّاض ، از محمّد بن مسلم از امام أبو جعفر باقر عليه السّلام براى من حديث كرد كه آن امام در بارهء مكاتبى كه بخشى از قرارداد

260