بفرمائيد تا چنين كند .
امام عليه السّلام بخطَّ خود براى من نوشت : به او اعلام كن كه رأى من اينست كه اگر از وجود اختلاف ميان صاحبان وقف اطَّلاع دارد ، و فروختن وقف را بهتر ميداند ، آن را بفروشد ، زيرا بسا كه اختلاف ، تلف اموال و نفوس را در پى داشته باشد ! مصنّف اين كتاب - رحمه الله - گفت : اين وقفى بوده كه به آن جمع اختصاص داشته ، و مربوط بنسل بعد نبوده ، و اگر به ايشان و اولادشان تا زمانى كه زاد و ولد كنند ، و پس از آن تا پايان جهان و انقراض جهانيان به فقراء مسلمين تعلَّق ميداشت ، فروختن آن هرگز جايز نميبود .
شرح : « معلوم نيست كه شخص واقف آيا مورد وقف را در اختيار موقوف عليهم گذارده تا وقف تمام گشته ، و بازگشت از آن جايز نباشد يا نه ، لذا نميتوان از اين خبر بضرس قاطع استفاده كرد كه فروش وقف تمام جايز باشد در شرائط خاصّى ، و هر گاه خبر صريحى جز اين خبر باشد كه دلالت بر جواز با وجود شرط كند آنگاه ميتوان اين خبر را مؤيّد آن دانست ولى تنها اين خبر دليل نميشود » .
5576 - و محمد بن عيسى ، از ابو على بن راشد روايت كرده است كه گفت :
« برسم سؤال به امام ابو الحسن عليه السّلام معروض داشتم : فدايت شوم ، قطعه زمينى را در همسايگيم بهزار درهم خريدم ، پس چون بهاى زمين را به دو مىپرداختم با خبر شدم كه

105