كسى را معيّن نكرده وفات يافت ميراثش از آن امام مسلمين خواهد بود ، اين نيز در صورتى است كه از مسلمانان كسى را نزديكتر از او نداشته باشد ، و چنانچه كسى را معيّن نكرده وفات يافت ميراثش از آن امام مسلمين خواهد بود ، اين نيز در صورتى است كه خويشى نزديك نداشته باشد ، و فرمود اگر رقبه اى كه بر عهدهء پدرش بود مستحبّى باشد و پدرش وصيّت كرده بود كه بنده بخرد و آزاد كند در اين صورت ولاء متعلَّق بهمهء فرزندان متوفّى است و آن كس كه او را خريده و آزاد ساخته مانند يكتن از ورثه است ، اين نيز در صورتيست كه خويشى نزديكتر از مواليش نداشته باشد ، و اگر پسر بدون وصيّت پدر از مال خويش بنده را خريده و از جانب پدر آزاد كرده و براى تقرّب به پروردگار اين عمل را بعد از فوت پدر خويش انجام داده است در صورتى كه پدرش او را امر نكرده بوده در اين صورت ولاء او با وى است و همهء اموال آزاد شده متعلَّق به اوست در صورتى كه خويش نسبى نزديكترى از مسلمانان نداشته باشد .
( كنيزان مادر فرزند ) ( امّ ولد كنيزى را گويند كه از مولايش صاحب فرزند گشته باشد و حكم وى پس از فوت مولى با كنيز بىاولاد فرق دارد ) .
3507 - زراره گويد از امام صادق عليه السّلام پرسيدم حكم كنيزانى كه از

178