از آن امام عصر ، و ممكن است حكم در بارهء كسى بوده كه ميراثخوار نسبى يا سببى داشته است » .
3491 - محمّد بن مسلم گويد : امام ششم عليه السّلام در معناى آيهء شريفه * ( فَكاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِيهِمْ خَيْراً ) * فرمود : اينكه فرموده بردگان خويش را اگر خيرى در آنها سراغ داريد مكاتب كنيد ، مراد از خير ايمان به يكتائى خداوند متعال و رسالت پيامبر عزيز است و ديگر اينكه قدرت بر كارى داشته باشند كه چيزى كسب كنند يا صنعتى آموخته باشند .
3492 - قاسم بن سليمان از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه فرمود :
امير مؤمنان عليه السّلام غلام مكاتبى را كه از اداء اقساط عاجز مىماند به كار و كوشش وادار مىكرد تا هرطور كه ميسور است وجه را بپردازد زيرا در زمان رسول خدا صلَّى الله عليه و آله و آن حضرت با مكاتب شرط نمىكردند كه اگر عاجز از پرداخت شد به رقيّت بازگردد ، و امام صادق عليه السّلام فرمود : هر شرطى كه كرده‌اند بايد بدان پاىبند باشند ، و نيز فرمود : تا سه قسط به مكاتب عاجز مهلت دهند و بار چهارم اگر نتوانست بپردازد آن وقت است كه برقّيّت و بندگى باز خواهد گشت .
3493 - قاسم بن سليمان گويد : از آن حضرت ( امام صادق ) عليه السّلام از

170