است ، هر چند اكتفا باذان و اقامهء آن جماعت جايز است » .
1172 - و از آن حضرت سؤال كردند : هر گاه شخص به مسجد درآيد و مردم در نماز جماعت باشند و امام يك ركعت از نماز را خوانده و از او جلو باشد ، و او تكبير گفته به نماز پردازد ، آنگاه امام را علَّتى پديد آيد كه نتواند نماز را ادامه دهد و چون او نزديكتر از ديگران به امام است امام دست او را بگيرد و او را براى امامت بجاى خود پيش بدارد ، چنين شخصى تكليفش چيست ؟ آن حضرت فرمود : نماز را با مأمومين تمام كند ، آنگاه بنشيند تا وقتى ايشان تشهّد گفته و از نماز فارغ شدند پس با اشاره از دست راست و چپ به مأمومين ايماء كند يعنى كه نماز را سلام دهيد يا نماز شما تمام شده است تا ايشان سلام را بگويند ، آنگاه خود برخيزد و آن يك ركعت را كه از او فوت شده و از نماز عقب مانده بود بجا آورد و نماز خود را بپايان رساند .
1173 - محمّد بن سهل از پدر خود روايت كرده كه گفت : از امام رضا عليه السّلام سؤال كردم در مورد حكم كسى كه با امام گروهى كه با او مىتوان نماز كرد به ركوع رود ، آنگاه پيش از امام سر از ركوع بردارد چه بايد بكند ؟ آن حضرت فرمود : بار ديگر به ركوع ميرود و با امام يا پس از او سر از ركوع برميدارد .
شرح : « بايد توجّه داشت كه اين عمل به قصد متابعت از امام صورت ميگيرد و لذا از قاعده زيادتى ركن كه موجب بطلان نماز است مستثنى بوده و در نماز جماعت بخشيده مىشود » .
1174 - فضيل بن يسار از امام صادق عليه السّلام سؤال كرد : هر گاه شخصى با امامى كه مىتوان به او اقتدا كرد ( يعنى شيعه و عادل و واجد شرايط ) نماز

59