نيست و اگر بعد از زوال افطار كند ، كفّاره اى برابر با كفّاره افطار در روز رمضان به او تعلق مىگيرد .
2001 - و سماعه از ابو بصير روايت كرده است ، كه گفت : از امام صادق عليه السّلام در بارهء زنى سؤال كردم كه روزهء قضاى ماه رمضان را بجا مىآورد ، ولى شوهرش او را مجبور به افطار مىكند ، امام فرمود : سزاوار نيست كه بعد از زوال شمس او را اكراه كند .
2002 - و سماعه از آن امام در بارهء قول او كه : روزه دار تا زوال شمس داراى اختيار است سؤال كرد ، فرمود : اين ، در بارهء روزه واجب است ، و امّا در مورد روزهء مستحبّ ، مىتواند در هر ساعتى كه بخواهد تا غروب خورشيد ، افطار كند .
2003 - و ابن فضّال از صالح بن عبد الله خثعمى روايت كرده است كه گفت : از امام صادق عليه السّلام در بارهء مردى سؤال كردم كه نيّت روزه مىكند ، پس برادرش كه هم مسلك و هم مذهب او است با او ديدار مىكند ، و از او مىخواهد كه افطار كند . آيا جايز است كه افطار كند ؟ فرمود : اگر روزه‌اش به قصد تطوّع بوده همان مقدار برايش كفايت مىكند و به حسابش محسوب مىشود ، و اگر قضاى روزهء واجبى

493