ميگيرد .
و چون به سال نهم درآيد ، نيشش ظاهر مىشود ، و « بازل » خوانده مىشود . و زمانى كه به سال دهم داخل شود « مخلف » ناميده ميگردد . و بعد از آن نامى ندارد و سالهائى كه در زكات شتر اخذ مىشود از ابن مخاض تا جذع است ، و بر اشتران « عوامل » كه در كشيدن آب و كارهائى از اين قبيل مورد استفاده واقع ميشوند - زكاتى نيست .
بلكه احكام زكات بر اشترانى جارى است كه از خاربنها و علفهاى مراتع تغذيه ميكنند . و احكام زكات در اشتران بختى خراسانى نيز همان است كه در اشتران عربى تقرير شده است .
و گاو ، زكاتى ندارد تا آنگاه كه شمار آن به سى رأس برسد ، پس چون به اين نصاب رسيد يك تبيع يعنى گوساله اى در سال اوّل زندگيش به آن تعلَّق ميگيرد ، و در كمتر از سى گاو زكاتى نيست ، و زكات آن از چهل گاو تا شصت رأس يك « مسنّة » مىباشد - يعنى گاوى كه دندان برآورده باشد - و از شصت تا هفتاد ، دو « تبيعه » ، و از هفتاد تا هشتاد يك تبيعه و يك مسنّه ، و از هشتاد تا نود ، دو مسنّه و از نود رأس سه تبيعه است . پس چون شمار گاوها فزونى گيرد و تعدادشان به كثرت گرايد ، اين احكام همگى ساقط مىشود ، و صاحب گاوها از هر سى رأس يك تبيع و از هر چهل

326