نام کتاب : معاني الأخبار ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 2 صفحه : 339
مىگردم . مبرّد گويد : مقصود از گفته اش « قد جاوز الماء الزّبى » ، « زبيه » گودالى است كه جهت شكار شير حفر نمايند ( اين سخن در بارهء شخصى كه از شدّت به حدّ نهايت رسيده باشد ، گفته مىشود ) و زبيه كنده نمىشود مگر در قلَّهء كوه و عرب گويد : « قد بلغ الماء الزّبى » ( يعنى آب از سرگذشت ) و شديدترين سيل خروشان را گويند و در كار امور مهم گفته مىشود : « قد علا الماء الزّبى » آب از سرگذشته ، و يا مىگويند كارد به استخوان رسيده ، و يا تنگ شتر از زير شكم به نزديك پستان رسيد ( يعنى دو سر تنگ و حلقهء آن بفشار بهمرسيد ) كه بچّه دان ( رحم ) در شكم پاره شده ( كه در اين صورت مادر و فرزند هر دو خواهند مرد ) . عجاج گفته : « فقد علا الماء الزّبى إلى غير » يعنى كار از كار گذشته و قابل تغيير و اصلاح نيست ، و وقتى مىگويد : « بلغ الحزام الطَّبيين » ، در درندگان و پرندگان ، به نوك پستان ، هم « حلف » گفته مىشود و هم « أطباء » كه جمع است ، و مفردش « طبى » است ، چنان كه در سم ( چه شكافدار چه بدون شكاف آن ) حيوان گفته مىشود : « خفّ » و « ظلف » و هر يك بجاى ديگرى استعمال مىشود ، پس وقتى
339
نام کتاب : معاني الأخبار ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 2 صفحه : 339