خودبينى و تكبّر كه كردار را تباه مىسازد پرسيدم ، فرمود : خودپسندى مراتبى دارد و يكى از آنها اين است كه رفتار بد و نادرست خودپسند در نظرش خوب و پسنديده و زيبا جلوه مىكند ، و او را چنان خوش مىآيد كه گمان مىكند كار شايسته اى انجام مىدهد ، و مورد ديگر اينكه ؛ بنده به پروردگارش ايمان آورد و بر خداى عزّ و جلّ منّت گذارد ، در صورتى كه خدا را بر او منّت است ( كه او را به ايمان راهنمائيش نموده است ) .
شرح : در اين حديث امام عليه السّلام به سه آيهء شريفهء قرآن كه در سورهء فاطر ( 35 : 8 ) و كهف ( 18 : 104 ) و حجرات ( 49 : 17 ) مىباشد ، اشاره فرموده است .
« عجب » عبارتست از بخود باليدن ، و مرد معجب ، آدم خودپسندى را گويند كه هر عملى ( چه زشت و چه زيبا ) كه از او سرزند پسنديده پندارد و بر خود ببالد ، و « عجب » در عبادت ، افتخار شخص به سبب انجام عمل صالح و يا گردنكشى و اظهار خوشحالى ( از عمل خود ) و به رخ كشيدن آنست ، و يا اينكه خودش را از اين حدّ كه كوتاهى نموده باشد ، خارج بيند ، و اين عجبى است كه فاسدكنندهء عبادت است ، زيرا او پرده اى ميان دل و خدا آويخته كه مانع از ديدن نيكى و احسان و نعمت و فضل و توفيق و يارى پروردگار مىگردد ، و امّا « كبر » آن است كه شخص خود را بدليل عمل ، يا نژاد ، يا دانش يا نيرو ، يا زيبائى و يا ساير چيزهايش بالاتر از ديگرى بداند و براى خود مرتبه اى قائل باشد و براى غير خودش مرتبهء ديگر ، و خويشتن را بالاتر از وى بداند و بر او گردنكشى و سرافرازى نمايد .
« عجب » ميان انسان و پروردگارش مىباشد ، و وجود شخصى ديگر و

100