نام کتاب : معاني الأخبار ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 1 صفحه : 11
افتاده است كه آن كشتى درهم بشكند و تو در كام امواج خروشان دريا گرفتار شوى ، و در آن نزديكى نه كشتى ديگرى باشد كه تو را از مرگ حتمى برهاند ، و نه شناگر ماهرى كه سينهء نيلگون آب را بشكافد و تو را بساحل برساند ؟ عرض كرد : بلى ( چنين شده است ) . فرمود : آيا در آن لحظهء سرنوشت ساز كه خطرى بطور جدّى تو را تهديد مىكرد ، در آن حال با نااميدى تمام ، ناگهان به قلبت افتاده كه فقط موجودى كه داراى قدرتى نامحدود است مىتواند تو را از اين گرفتارى هولناك نجات دهد . گفت : آرى ( اميدم بود دستى از غيب برون آيد و كارى بكند ) امام صادق عليه السلام فرمود : آن تكيه گاه نجات دهنده و فريادرس ديگرى يافت نشود ، وى فريادرسى قادر است . شرح : « الله » ( معبود ) نام خاص قادر متعال و ذات مستجمع صفات كمال است كه در فارسى خداوند يزدان و ايزد ، مترادف آنست و از اينكه در نثر و نظم عرب قبل از اسلام با الف و لام عهد آمده است معلوم مىشود قبل از اسلام نيز نام مختصّ پروردگار بوده است . ولى چنان كه عقلها در معناى « الله » متحيّر است دانشمندان نيز در اشتقاق و پيدايش اين كلمه درماندهاند و 25 تا 30 نظريه ابراز داشتهاند ( تاج العروس ج 9 مادهء « اله » ) . و گفتهاند : اصلش اله ( پرستيده شده ) بر وزن كتاب بمعنى اسم مفعول بوده به قول جوهرى : « لأنه مألوه اى معبود » . ( صحاح اللَّغه ج 6 : 2224 ) بنا بر اين قول ، معنى وصفى داشته و سپس لام تعريف بر آن داخل شده است ( به قول مرحوم طبرسى آوردن « ال » تعريف بر سر آن صحيح نيست مجمع البيان 1 : 19 ) ابتدا
11
نام کتاب : معاني الأخبار ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 1 صفحه : 11