است ، ولى آيه‌اى كه در سورهء « يس » آمده است : « وَآيَةٌ لَهُمْ أَنَّا حَمَلْنا ذُرِّيَّتَهُمْ » [1] و همچنين قول خداى تعالى : « كَما أَنْشَأَكُمْ مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ » [2] دو لغت دارد :
ذرّيّه و ذرّيّه مثل علَّيه و علَّيه و قراءت آن در قرآن كريم به ضمّه وارد شده است چنان كه ابو عمرو و اهل مدينه چنين خوانده‌اند ، امّا زيد بن ثابت آيهء « ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ » [3] را به كسر قرائت كرده است ، و مجاهد در آيهء « إِلَّا ذُرِّيَّةٌ مِنْ قَوْمِه » گفته است : آنها اولاد كسانى هستند كه موسى براى آنها مبعوث گرديد و پدرانشان مرده بودند ، فرّاء مىگويد : آنها را ذريّه ناميدند ، زيرا پدرانشان قبطى و مادرانشان از بنى اسرائيل بودند ، مىگويد : آن مانند اين است كه اولاد ايرانيانى را كه به يمن رفته و با زنان يمنى ازدواج كردند « الابناء » مىگويند : زيرا مادرانشان از نژاد پدرانشان نيستند . ابو عبيده گويد : مقصود فرّاء اين است كه آن مؤمنين به موسى را با وجود آنكه رجال مذكورى بودند از اين جهت ذريّه گفته‌اند و ذريّه مرد به اين معنى گويا از اين جهت است كه از او بيرون بيامده‌اند و پدرشان از طايفهء ديگرى است و اين معنى از ريشهء « ذروت » و يا « ذريت » است و آن مهموز نيست ، ابو عبيده گويد : اصل آن مهموز است ، امّا عرب چنان كه روش اوست همزه را ساقط كرده و از « ذرء الله الخلق » است ، چنان كه خداى

[1] يس : 41 .
[2] الانعام : 133 .
[3] الاسراء : 3 .

466