مفيد - عليه الرّحمة - آورده احتجاج ميكند نه به تمام اخبارى كه در بخش زيادات هر كتاب آورده زيرا خود پاره اى را ردّ ميكند ، پس صرف نقل خبر دليل بر قبول آن نيست ، آرى اگر بيقين ميدانستند خبرى مجعول است نقل آن را جايز نمىدانستند مگر در مقام ردّ آن ، و اگر كسى جز اين بينديشد سخت در اشتباه است ، زيرا اهل فنّ ميدانند كه مثلا صدوق - رضوان الله عليه - اخبارى در علل الشرائع ، يا امالى ، يا خصال نقل كرده كه متضمّن حكمى از احكام است ، ولى آن خبر را در « فقيه » نياورده ، و در هدايه و مقنع هم كه دو رسالهء اوست به احكامى كه در آن اخبار است فتوا نداده بلكه بعكس آن رأى داده است ، و نيز اخبار بسيارى نقل كرده كه صراحت دارد قرآن تحريف شده است ، ولى مىبينيم در كتاب اعتقاداتش تصريح كرده كه قرآن بىكم و كاست همين قرآنى است كه در يد مسلمين است ، پس بر مؤلَّف در نقل اخبارى كه احتمال صدور در آنها هست و ميتوان بنحوى آن را توجيه كرد اشكالى وارد نيست ، و طول كلام براى اين جهت است كه علماء جرح و تعديل اهل سنّت مانند ابن حبّان بر حضرت رضا عليه السّلام خرده گرفته و ميگويد : « يأتي عن آبائه بالعجائب » و اين قبيل اخبار را در پى آن ذكر كرده است .
و آن حضرت عليه السّلام را بدين سبب ( بقول خودشان ) جرح كرده‌اند ، لكن پاره اى از آنان مانند ابن السّمعانيّ قدرى انصاف بخرج داده و نسبت جعل را به روات از آن حضرت داده‌اند ، و آن جناب را تبرئه كرده و مدح نموده‌اند به تهذيب التّهذيب و موضوعات ملَّا علىّ قارى و حافظ مقدسى رجوع شود » .
( ادامهء ترجمه ) و جمعه براى عموم مردم ، و در آن سفر نبايد كرد زيرا خداوند تعالى مىفرمايد * ( فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الأَرْضِ ) * - جمعه : 10 ( چون از نماز فارغ گشتيد در پى كار خويش ، در روى زمين پراكنده شويد ) مراد روز شنبه است .
شرح : « چون غالبا با وضع كاروانان آن عصر كه صبح و بامدادان قافله ها

53