جماعت مسلم است مانند رسيدگى به بينوايان و يارى درماندگان ، نيكوكارى و پرهيز از معاصى ، و پيشگيرى از وقوع بسيارى از گناهان و مناهى خداوند عزّ و جلّ كه بوسيلهء نماز جماعت ميتوان زائل ساخت .
و اگر بپرسد كه : چرا در بعض از نمازها بلند خواندن مقرّر شد و در بعضى آهسته خواندن ؟ گفته مىشود : براى اينكه نمازهائى كه به « جهر » خوانده مىشود آن نمازهائى است كه در اوقات تاريك بجاى مىآورند ، لذا لازم است كه بلند خوانده شود تا كسى كه عبور ميكند بداند كه در اين مكان نماز جماعت بر پا است ، و اگر بخواهد نماز گزارد با آنان شركت كند ، و براى اينكه اگر ندانست يا نديد جماعت را ، صدايشان را بشنود و از راه چشم اگر نديد از راه گوش بشنود ، و آن نمازهاى دوگانه ( ظهر و عصر ) چون در روز انجام مىشود و در وقتى است كه هوا كاملا روشن است ، پس از راه بصر مىبيند و لازم نيست بلند خوانده شود چون شخص مىبيند .
و چنانچه بپرسد كه : چرا نماز در اوقات مخصوصى واجب شده است بدون تقديم و تأخير ؟ گفته مىشود : براى اينكه اين اوقات براى همهء مردم روى زمين معلوم و واضح است ، و عالم و جاهل آن را بچهار وقت مىشناسند : غروب آفتاب خود آشكار و معلوم است كه در آن نماز مغرب واجب شده است ، و فرو

227