حسن بن علىّ بن فضّال روايت كرده كه گفت : از حضرت رضا عليه السّلام پرسيدم مطلَّقهء عدى چرا تا شوهر ديگر نكند ( و آن شوهر او را طلاق دهد يا بميرد ) بر شوهر اوّل حلال نشود ؟ فرمود : بله خداوند تبارك و تعالى جز اين نيست كه دو بار اذن داده طلاق دهند چنان كه مىفرمايد : * ( الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسانٍ ) * يعنى طلاق دو بار است سپس بايد يا درست و بخوبى زن را نگهداريد و با هم سازش كنند ، يا با كمال خونسردى و نيكى او را رها كند ، كه ديگر نتواند او را بگيرد ، و چون داخل شود در طلاق سوم كه خداوند آن را ناخوش دارد ، خداوند آن زن را بر وى حرام كرده ، و ديگر بر او حلال نخواهد بود تا شوهرى ديگر اختيار كند ، اين براى آنست كه مردم مسألهء طلاق را امرى سهل و آسان و ساده تلقى نكنند ، و آن را خفيف نشمرند ، و بزنان آزار و اذيّت و خسارت نرسانند .
شرح : « بايد دانست كه براى زوج دوم بايد بقصد زوجيّت دائم و هميشگى عقد خوانده شود نه صرف محرميّت ، و نيز بايد همخوابگى صورت گيرد نه تنها همنشينى و صحبت ، و همچنين هر دو طرف ، هم زن و هم مرد قصد ازدواج دائم داشته باشند نه آنكه از ابتدا هر دو قصد طلاق داشته باشند ، و در صورت تحقق شروط اگر مرد از دنيا رفت يا نتوانستند با هم زيست كنند و كار بطلاق كشيد و مرد زن را طلاق داد آن وقت است كه محلَّل واقع شده ، و اگر غير اين

161