48 - سليمان بن جعفر جعفرىّ گويد : در حضور امام رضا عليه السّلام در بارهء جبر و تفويض صحبت شد ، حضرت فرمودند : آيا مىخواهيد در اين مورد ، اصلى را به شما آموزش دهم كه هيچ وقت دچار اختلاف نشويد و با هر كس بحث كرديد پيروز شويد ؟ گفتيم : اگر صلاح است بفرمائيد . فرمودند : خداوند با مجبورى بندگان اطاعت نگردد ( همگى مختارند ) و اگر انسانها نيز نافرمانى مىكنند از اين بابت نيست كه بر خداوند غلبه پيدا كرده‌اند ، و در عين حال او بندگان خود را به حال خويش رها نكرده است . او خود مالك همان چيزهايى است كه به آنان عطا فرمود ، و نيز نسبت به آنچه ، آنان را در آن مورد توانا ساخته ، قادر و تواناست ، اگر مردم ، تصميم به اطاعت خدا گيرند ، خداوند مانعشان نخواهد شد و اگر تصميم به معصيت و نافرمانى بگيرند ، اگر بخواهد از آنان جلوگيرى مىكند ولى اگر از كار آنان جلوگيرى نكرد و آنان مرتكب معصيت شدند ، او آنها را به گناه و معصيت نينداخته است ، سپس فرمود : هر كس حدود اين گفتار را دريابد و مراعات كند ، بر هر كس در اين مورد با او مخالفت كند ،

292