ايشان را فرزندان خورد و عاجز باشد و بعد از فوت بچنان مجلس درآيند محروم ساختن ايشان جايز هست يا نه البته عقل ايشان بمحروم نگردانيدن آنها حكم خواهد كرد پس آنچه بخود روا ندارند با ديگران نيز جايز ندارند پس بايد از عذاب خدا بترسيد باين وجه كه با يتيمان و مستحقان با شفقت و مرحمت باشيد و سخنى نيكو گوئيد كه موجب ملال خاطر آنها نشود يعنى اين دليل عقلى است بر حرمت اكل مال يتيم از روى عدوان پس آيهء شريفه بتأييد حكم عقل دليل ديگر است براى حرمت اكل مال يتيم از روى ظلم و حضرت امام محمد باقر ( ع ) فرمود ان الله عز و جل وعد في اكل مال اليتيم عقوبتين عقوبة في الدنيا و عقوبة في الآخرة ) * همانا حقتعالى در خوردن مال يتيم دو عقوبت و جزاء بد وعده فرموده يكى در دنيا و ديگرى در آخرت پس در حرام گردانيدن خدا مال يتيم را بىنياز كردن يتيم و مستقل نمودن او است بخود كه محتاج بغير نباشد و سالم گردانيدن فرزندان خورنده هاى مال يتيم است از اينكه بآنها رسد آنچه بآن ايتام رسيده چه حقتعالى وعده داده باينكه هر كس مال يتيم خورد فرزندان او چون ايتام محتاج شوند و مال آنها را خورند با اينكه در اين خوردن مال يتيم است از طلب كردن يتيم چون بحد رشد رسيد حقوق خود را و وقوع دشمنى و عداوت و بغض ما بين آن يتيم و خورندهء مال او تا آنكه يك ديگر را فانى سازند .
حرام كرده است خدا فرار كردن از جهاد را زيرا كه در فرار از جهاد است وهن در دين و استخفاف پيغمبران و پيشوايان عدول و نصرت ندادن ايشان را بر اعداء و صدمه زدن بر ايشان چه اين عمل موجب انكار ادعاهاى ايشان شود از قبيل اقرار بربوبيت و اظهار عدل و ترك جور و رفع ستم و فساد نكردن . و نيز در فرار از جهاد است جرات پيدا كردن دشمنان بر مسلمانان و اسير كردن ايشان و قتل مسلمانان و ابطال دين خدا و غير اينها از مفاسدى كه مترتب خواهد شد .
حرام كرده است كنى كردن در بلاد كفار بعد از سكنى كردن در بلاد اسلام زيرا كه در آنست رجوع كردن از دين و ترك اعانت كردن پيغمبران و حجتهاى خدا و در آنست فساد و باطل كردن حق هر صاحب حقى و نه بسبب سكناى اول يعنى مثلا هر گاه از اهل اسلام قرض كند و بعد از رفتن ببلاد كفر آن قرض را ادا نكند پس اين قرض ابطال شده است و بسبب سكناى ثانى است كه آمدن ببلاد اسلام باشد و همچنين هر گاه مردى شناسائى كامل در دين پيدا كند از براى او جايز نيست سكنا كردن نزد اهل جهل و معاشرت با ايشان چه در محل خوف است كه ايمن نيست از اينكه شناسائى او بحق مرتفع شده و با اهل جهل يكسان شود و پيوسته چون ايشان عمل كند .
حرام كرده است ذبيحهء كه در هنگام ذبح غير اسم خدا بر آن گفته شود يعنى غير

325