« و خدا براى بندگانش كفران را خوش نمىدارد و اگر سپاس داريد آن را براى شما مىپسندد » [ سورهء زمر ( 39 ) ، آيهء 7 ] و فرمايش ديگر خداى عزّ و جلّ : « از خداى آن گونه كه حقّ پروا كردن از اوست ، پروا كنيد و زينهار ، جز مسلمان نميريد » [ سورهء آل عمران ( 3 ) ، آيهء 102 ] و اين آيه « و جنّ و انس را نيافريدم جز براى آنكه مرا بپرستند . از آنان روزيى نمىخواهم ، و نمىخواهم كه مرا خوراك دهند » . [ سورهء ذاريات ( 51 ) ، آيهء 56 و 57 ] و اين آيه « خدا را بپرستيد و چيزى را با او شريك مگردانيد » [ سورهء نساء ( 4 ) ، آيهء 36 ] [ و با توجّه به آيهء دوم سورهء انفال ] اين فرمايش : « از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و از فرمان او روى مگردانيد در حالى كه سخنان خدا را از او مىشنويد » .
پس هر كه پندارد كه خداوند متعال امر و نهى خود را به بندگانش واگذار كرده ، در واقع ناتوانى خدا را به اثبات رسانده و او را ملزم دانسته كه هر چه خوب و بد انجام بدهند ، بپذيرد و امر و نهى و تشويق و تهديد او را بىاساس پنداشته ؛ زيرا خداوند همه را به بنده اش تفويض نموده است و چنين بنده اى مطابق دلخواه و اراده خود رفتار مىنمايد و اگر خواهد كفر پيشه نمايد يا ايمان ، كسى نمىتواند مانع او شود و او را از آن برحذر دارد ؛ پس هر كس تفويض به اين مفهوم را اعتقاد خود سازد ، آنچه را از تشوق و تهديد و امر و نهى خدا ذكر كرديم همه را بىاساس دانسته و ابطال نموده و مشمول اين آيه است : « آيا شما به پاره اى از كتاب ايمان مىآوريد و به پاره اى كفر مىورزيد ؟ پس جزاى هر كس از شما كه چنين كند ، جز خوارى در زندگى دنيا چيزى نخواهد بود و روز رستاخيز ايشان را به سختترين عذابها باز برند و خداوند از آنچه مىكنيد غافل نيست » . [ سورهء بقره ( 2 ) ، آيهء 85 ] . خدا از آنچه اهل تفويض به آن معتقدند به مراتب برتر و والاتر است ، برترى بزرگ . ولى ما مىگوييم : همانا ، خداى عزّ و جلّ آفريدگان را به قدرت خود آفريده و توان پرستش خود را به قدرت خويش به آنان ارزانى داشته و سپس آنان را با ارادهء خود امر و نهى كرد و پيروى امر خود را از آنان پذيرفت و از ايشان به همان خشنود است و آنان را از نافرمانى بازشان داشت و هر كس از او نافرمانى نمود مورد نكوهش قرار داد و آنان را كيفر خواهد داد و خداوند در امر و نهى داراى اختيار كامل است ، هر چه را خواهد اختيار نمايد و بدان فرمان دهد و هر چه را هم نپسندد از آن نهى نموده و كيفر دهد ، به سبب همان قدرتى كه به بندگانش براى پيروى از فرامين خود و دورى از نافرمانيهايش داده است ؛ زيرا عدل و انصاف و حكمت رساى او هويداست

845