و به او در برابر پيروى فرمانش وعده ثواب بزرگ داده و در صورت نافرمانيش تهديد به كيفر دردناك كرده است و اين بنده به مخالفت با اربابش برخاسته و گوش به امر و نهى او نداده و به فرمايشات او هيچ ارزشى قائل نشده بلكه مطابق دلخواه خود رفتار نموده و از هوى و هوس خود پيروى كرده است . و از طرف ديگر ، ارباب نيز توان آن را ندارد كه او را وادار به اطاعت از دستورات خود نمايد ، لذا اختيار امر و نهى خود را به او واگذار كرده و هر چه مطابق دلخواه خودش انجام دهد ارباب به آن راضى شده و از خواست خود دست برداشته است . با اين اوصاف ، ارباب غلام زر خريد خود را دنبال كارى بفرستد و آن كار مورد نظر را نام ببرد ولى آن غلام زر خريد با ارباب خود مخالفت نموده و مطابق دلخواه و ارادهء خودش رفتار كند و چون بازگشته و ارباب ديده آنچه آورده است مورد نظر و خواستهء او نيست ، به غلام اعتراضى كرده كه چرا خلاف آن چيزى را كه از تو خواسته بودم آوردى ؟ غلام زرخريد در پاسخ او گويد : چون مطمئن بودم كه تمام كار را به اختيار من واگذار نموده اى كه هر چه دلم خواست طبق آن عمل نمايم من نيز مطابق دلخواه خودم عمل كردم ، زيرا بر كسى كه از اختيار محض برخوردار است چيزى منع نشده است ؛ بنا بر اين تفويض محال است .
آيا به همين سبب لازم نمىآيد كه : يا ارباب اين بنده توان آن را دارد كه بنده اش را به پيروى از امر و نهى خود وادار نمايد و به همان مقدار كه امر و نهىاش تحقّق يابد به وى توانايى دهد و چون دستورى به او داد يا او را از چيزى نهى كرد پاداش و مجازات آن را هم به او تفهيم نمايد و او را از مخالفت خود برحذر سازد و با بيان ويژگيهاى پاداش و مجازات او ، را به اطاعت ترغيب كند تا آن بنده قدرت ارباب خود را كه به وسيلهء نيرويى كه براى امر و نهى و تشويق و توبيخ به او ارزانى داشته دريابد تا عدل و انصاف او شاملش گردد و حجّت او بر وى روشن شود ؛ زيرا موارد عذر و هشدارهاى لازم را بيان كرده است ؛ پس اگر آن بنده مطابق فرمان اربابش رفتار نمايد پاداشش دهد و اگر از موارد نهى او سر باززند مجازاتش نمايد ، يا ارباب اين بنده توان آن را ندارد كه او را به پيروى از امر و نهى خود وادار كند ، لذا كار بنده را به عهدهء خودش واگذار نموده خواه خوب رفتار كند و خواه بد ، خواه اطاعت نمايد و خواه اطاعت ننمايد . به هر حال ، مگر چنين نيست كه ارباب از مجازات كردن او ناتوان است و قدرت آن را ندارد تا او را تحت فرمان خود درآرد ؟ اثبات ناتوانى ، نفى قدرت و انكار خداوندى اوست و مستلزم بطلان امر و نهى و پاداش و مجازات است و مخالف با قرآن نيز مىباشد ، آنجا كه فرموده :

843