13 - اگر در نزد مردى بودى كنيهء او را بگو و چون آن مرد غايب بود اسمش را بگو 14 - دوست هر مردى خرد او و دشمنش نادانى اوست 15 - مهربانى با مردم نيمى از خرد است 16 - بىشك خداوند بگو و مگو و تباه كردن دارايى و خواهش بسيار را دشمن مىدارد 17 - خرد مرد مسلمان كامل نشود تا آنگاه كه ده ويژگى در او باشد : به نيكى او اميد رود و از بدى او آسودگى باشد و نيكى اندك ديگرى را بسيار شمارد و نيكى بسيار خويش را ناچيز داند ، از نياز خواهى [ ديگران ] از او دلگير نمىشود و از علمجويى در طول عمرش دلخسته نمىشود و تهيدستى در راه خدا را بيشتر از توانگرى دوست مىدارد و خوارى در راه خدا را از بزرگمندى در نزد دشمن خدا خوشتر دارد . و گمنامى براى او رغبت انگيزتر از بلندآوازگى است . سپس امام فرمود ، دهمى و چه دهمى ؟
از امام عليه السّلام پرسيده شد : آن چيست ؟ امام عليه السّلام فرمود : كسى را نبيند مگر آن كه گويد :
او از من بهتر و پارساتر است ، به راستى جز اين نباشد كه مردم دو گونه‌اند : مردى بهتر و پارساتر از او و مردى بدتر و فرومايه تر از او . پس آن هنگام كه بدتر و فرومايه تر از خويش را ببيند بگويد : شايد نيكى و خوبى او در درون و باطن اوست و اين نيك باطنى برايش بهتر است و نيكى من آشكار است و نيك ظاهرى براى من بدتر است و چون بهتر و پارساتر از خويش را ببيند در برابرش فروتنى كند تا همپاى او گردد ؛ پس چنانچه اين گونه كند بىگمان بزرگمندىاش فراز گيرد و نيكىاش پاكيزه شود و ياد او نيك گردد و سرور مردم دوران خويش باشد 18 - مردى از امام رضا عليه السّلام در بارهء اين سخن خداوند پرسيد كه : « و هر كه بر خدا اعتماد كند او براى وى بس است » . [ طلاق ( 65 ) ، آيهء 3 ] .
امام عليه السّلام فرمود : توكل را مراتبى باشد : يكى از مراتب اين است كه در همهء كار خويش در آنچه با تو كند به او اطمينان كنى و هر كارى كه انجام دهد خرسند باشى و بدانى كه او در نيكى و رعايت حال تو كوتاهى نفرموده و بدانى كه دستور دهى در اين كار ، از آن اوست ، پس با وانهادن همهء كارهايت به خداوند ، به وى توكل نمايى و يكى ديگر از مراتب اين باشد كه به امور غيبى خداوند كه دانش تو آن امور را در برنگيرد باور داشته باشى ، پس آگاهى از امور غيبى را به خداوند و امناء او وانهى و به خداوند در آن و در غير آن اعتماد داشته باشى .

805