و وامداران و در راه خدا و براى در راه مانده اختصاص دارد اين به عنوان فريضه از جانب خداست » . [ توبه ( 9 ) ، آيهء 60 ] آيا در اين آيه هيچ بخشى را مىيابى كه سهمى براى خويش يا رسولش يا خويشاوندانش نهاده باشد ؟ چرا كه او آنگاه كه آنان را از صدقه پاك شمرد خويش را پاك دانست و رسولش را پاك دانست و خاندان رسولش را نيز پاك شمرد بلكه بر آنان حرام فرمود ، زيرا صدقه بر محمّد و آل محمّد و خاندانش حرام است و صدقه چركهاى مردم است ، [ گرفتن صدقه ] بر آنان حرام است ، چرا كه آنان از هر پليدى و چرك پاك شدند ، پس چون آنان را پاك نموده و برگزيده است ، براى آنان همان را پسنديده كه براى خويش پسنديده است و براى آنان همان را ناپسند شمرده كه براى خويش ناپسند شمرده است . [ اين هم هشتمى ] و امّا نهم ، ما همان اهل ذكرى هستيم كه خداوند در [ آيات ] محكم كتابش فرموده :
« پس اگر نمىدانيد از اهل ذكر جويا شويد » . [ نحل ( 16 ) ، آيهء 43 ] علما گفتند : بىگمان مقصود خداوند از اين [ اهل ذكر ] ، علماى يهود و نصارى است . ابو الحسن عليه السّلام فرمود : آيا چنين سخنى صحيح و روا باشد ؟ در اين صورت آنان ما را به دين خويش مىخوانند و مىگويند : به راستى دين ما بهتر از دين اسلام است .
مأمون گفت : اى ابو الحسن ، آيا شرحى مخالف گفته علما دارى ؟ فرمود : آرى ، ذكر ، رسول خداست و ما اهل و خاندان او هستيم و اين سخن در كتاب خدا آشكار است ، بنا بر سخن خداوند در سورهء طلاق كه فرموده : « پس اى خردمندانى كه ايمان آورده‌ايد ، از خدا بترسيد . راستى كه خداوند سوى شما تذكارى فرستاده است ، پيامبرى كه آيات روشنگر خدا را بر شما تلاوت مىكند » . [ طلاق ( 65 ) ، آيهء 10 و 11 ] پس « ذكر » رسول خداست و ما خاندان و اهل او هستيم . پس اين نهمى .
و امّا دهم ، سخن خداوند عزيز و جليل در آيهء تحريم است كه فرمود : « [ ازدواج با اينان ] بر شما حرام شده است : مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان . . . تا پايان آيه » . [ نساء ( 4 ) ، آيهء 23 ] به من بگوييد كه آيا چنانچه پيامبر صلَّى الله عليه و آله زنده بود صحيح بود كه با دختر من يا دختر پسرم يا با هر كه از نسل من به دنيا آمده ، ازدواج كند ؟ گفتند : نه . امام عليه السّلام فرمود :
پس به من بگوييد كه آيا صحيح است كه پيامبر با دختر يكى از شما ازدواج كند ؟
گفتند : آرى . راوى گويد : امام عليه السّلام فرمود : پس اين سخن آشكاركننده اين باشد كه ما از « آل » او هستيم و شما از « آل » او نيستيد و اگر از « آل » او بوديد مسلَّما دختران شما بر پيامبر صلَّى الله عليه و آله حرام مىشد همان گونه كه دختران من بر پيامبر صلَّى الله عليه و آله حرام است ؛ چرا كه به راستى ما از « آل » او هستيم و شما از « امّت » او . پس اين فرق ميان « آل » او

791