و توان بپاخيزى براى آنچه كه مىداند را ندارد ؛ پس او اندوهناك و غمگين است و او بهترين مردم زمانهء خويش و نيكخردترين آنان است .
اى هشام ! خرد و لشكريانش و نادانى و لشكريانش را بشناس تا از هدايت يافتگان باشى . هشام گفت : پس به امام كاظم عليه السّلام عرض كردم : فدايت گردم ، ما چيزى جز آنچه به ما ياد داده‌ايد نمىدانيم .
پس امام عليه السّلام فرمود ، همانا خداوند خرد را آفريد و آن نخستين آفريده از روحانيّين است كه خداوند از سمت راست عرش از نور خويش بيافريد ، پس به او فرمود : برگرد پس برگشت ، آنگاه به او فرمود : پيش رو اى پس پيشرو آمد . پس خداى جليل و عزيز فرمود : تو را مخلوقى بزرگ آفريدم و بر تمام آفريدگانم تو را ارجمند داشتم ، پس آنگاه نادانى را از دريايى تلخ و تيره آفريد . پس به او فرمود : برگرد پس برگشت ، آنگاه فرمود : پيش رو آى و آن پيش رو نيامد ، پس به او فرمود : خود را بزرگ داشتى ، پس او را لعنت نمود و سپس براى خرد هفتاد و پنج لشكر نهاد . پس چون نادانى ديد كه خداوند چگونه به خرد ارج مىنهد و چه به او بخشيده است دشمنى او را به دل گرفت و نادانى گفت : پروردگارا ! اين آفريده اى همانند من است كه او را آفريدى و ارج نهادى و توانايش ساختى و من ضدّ اويم و توان و نيرويى ندارم . همانند لشكرى كه به او ارزانى داشته اى به من نيز ارزانى نما ، پس خداوند تبارك و تعالى فرمود : آرى ! ولى اگر از اين پس ، از فرمانم سر باززنى تو و لشكرت را از پيشگاه و رحمت خويش بيرون رانم . پس نادانى گفت : به راستى پذيرفتم . پس خداوند به او هفتاد و پنج لشكر داد . و يكى از هفتاد و پنج لشكرى كه خداوند به خرد عطا نمود خير بود كه وزير خرد است و ضدّ آن را شرّ قرار داد كه وزير نادانى است .
لشكريان خرد و نادانى ايمان ، كفر ؛ باور دارى ، ناباورى ؛ پاكدلى ، دورويى ؛ اميدوارى ، نااميدى ؛ دادگرى ، بيدادگرى ؛ خرسندى ، ناخرسندى ؛ سپاسدارى ، ناسپاسى ؛ اميد گسستن [ از مردم ] ، چشم داشت [ از مردم ] ؛ توكَّل ، آز ؛

731