سپس يوسف پيامبر عليه السّلام كه به پادشاه مصر گفت : « مرا بر خزانه‌هاى اين سرزمين بگمار كه من نگهبانى دانا هستم » . [ سورهء يوسف ( 12 ) ، آيهء 55 ] . بعد كارش به جايى رسيد كه امور كشوردارى سرزمين آن پادشاه و اطراف آن تا يمن به او سپرده شد و مردم در اثر قحطىزدگى از اطراف نزد او مىآمدند و خوراك و آذوقه دريافت مىكردند و يوسف عليه السّلام نيز حقّ مىگفت و مطابق حقّ هم عمل مىكرد و نديدم كه كسى اين را بر او عيب گيرد . همچنين است ذو القرنين ، كه بنده اى بود كه خدا را دوست مىداشت و خدا نيز او را دوست مىداشت . خداوند اسباب را برايش فراهم ساخت و مشرق و مغرب جهان را تحت فرمان و قدرت او درآورد . ذو القرنين نيز حقّ مىگفت و مطابق حق هم عمل مىكرد .
اى جماعت ! خود را به آداب واقعى اسلام كه خداى عزّ و جلّ به مؤمنان فرموده متأدّب كنيد و به امر و نهى خدا اكتفاء نماييد و در مسائلى كه علم نداريد مداخله ننماييد و علم آن مسائل را از اهلش بخواهيد تا اجر بريد و نزد خداى تبارك و تعالى معذور باشيد و در صدد آن باشيد كه ناسخ و منسوخ ، محكم و متشابه قرآن را بازشناسيد و حلال و حرام الهى را تشخيص دهيد ؛ زيرا اين برنامه شما را به خدا نزديكتر نمايد و از نادانى دورتر سازد . نادانى را به اهلش واگذار نماييد ؛ زيرا اهل نادانى بسيارند و اهل دانايى اندك . و به راستى ، خداوند فرموده است : « بالادست هر صاحب دانشى ، دانشورى است » . [ سورهء يوسف ( 12 ) ، آيهء 76 ] .
سخن امام صادق عليه السّلام در بارهء آفرينش و ساختار وجودى انسان امام صادق عليه السّلام فرمود : خودشناسى مرد آن است كه خود را به چهار طبيعت و چهار ستون و چهار ركن بشناسد . طبيعتهاى او عبارتند از : خون ، صفرا ، باد و بلغم . و ستونهايش : عقل - كه زيركى ناشى از آن است - ، فهم ، حافظه و دانش . و چهار ركن عبارتند از : نور ، آتش ، روح و آب . و صورت او سرشت اوست . انسان به واسطهء نور مىبيند و به وسيلهء آتش [ خوراك و نوشيدنىها آماده مىشود و او ] مىخورد و مىآشامد و به كمك روح مجامعت مىنمايد و مىجنبد و به بركت آب طعم چشيدنىها و خوراك را احساس مىكند .

639