سلمان وقتى كه سهم سالانهء خويش را از بيت المال مىگرفت ، به اندازهء مخارج يك سال - كه او را به سال ديگر برساند - بر مىداشت . به او گفتند : اى سلمان ! تو با اين همه زهد و تقوى در فكر ذخيرهء سال هستى ؟ شايد همين امروز يا فردا بميرى و به آخر سال نرسى ؟ او در پاسخ گفت : چرا شما به همان اندازه كه براى مرگ من نگرانيد به زندگى من اميد نداريد ؟ اى نادانها شما از اين نكته غافليد كه نفس انسان اگر به مقدار كافى تأمين نباشد كه به آن اعتماد كند ، در طاعت حقّ سستى نمايد و چون به قدر كافى تأمين شد آرام مىگيرد [ و با فكر آسوده به طاعت حقّ مىپردازد ] . امّا ابو ذر - كه خدا از او خشنود باد - چند شتر و چند گوسفند داشت كه شير آنها را مىدوشيد و از آن استفاده مىكرد و هر گاه احساس مىكرد خانواده اش ميل به خوردن گوشت دارد يا برايش مهمان آمده ، از آنها يكى را سر مىبريد و گوشت آنها را مورد استفاده قرار مىداد و اگر مىديد ساكنان آبگاهى كه شتران و گوسفندانش در آن مىچريدند نياز شديد دارند از آن شترها و گوسفندها به اندازه اى كه ميل و نياز آنها را به گوشت برآورده سازد ، سر مىبريد و ميان آنها تقسيم مىكرد و براى خودش نيز برابر ديگران سهمى در نظر مىگرفت . چه كسى از اينان زاهدتر بود ؟ پيامبر صلَّى الله عليه و آله در بارهء آنان آنچه گفتنى بود گفته است [ و شما آن مطالب را مىدانيد ] ، هيچ گاه اين دو كارشان را به آنجا نرساندند كه به نام زهد تمام دارايى خود را از دست بدهند ؛ چنانچه شما امروز به مردم دستور العمل صادر مىكنيد كه كالاها و چيزهاى خود را دور بريزند و ديگران را بر خود و خانواده خود مقدّم دارند .
اى جماعت ! بدانيد كه شنيدم پدرم از پدر و اجدادش نقل مىكرد كه پيامبر خدا صلَّى الله عليه و آله روزى فرمود : « من از چيزى در شگفت نشدم مانند شگفتىام از حال مؤمن كه اگر كارش به جايى رسد كه اگر بدنش را با قيچى قطعه قطعه كنند برايش خير و سعادت خواهد بود و اگر هم ملك شرق و غرب به او داده شود باز برايش خير و سعادت باشد و هر چه خداى عزّ و جلّ با او كند برايش خير و سعادت است » .
نمىدانم همين مقدار كه امروز براى شما گفتم كافى و اثر گذار است يا بر آن بيفزايم ؟ آيا شما هيچ مىدانيد كه خداوند - جلّ اسمه - در صدر اسلام [ آن هنگام كه عدهء مسلمانان كم بود ] بر مؤمنان واجب كرده بود كه هر مؤمن در برابر ده نفر كافر ايستادگى نمايد و اگر فرار مىكرد جرم و تخلَّف به شمار مىآمد

635