مگر نه اين است كه من با بخشيدن اعضاء و جوارح صحيح به تو زمينهء كسب روزى در سايهء سفر كردن را برايت فراهم كرده‌ام ؟ ! تو بايد ميان من و خودت براى كسب روزى در پيروى از فرمان من ، عذرى بياورى تا سربار خانواده خود نباشى و من اگر خواستم به تو روزى خواهم داد و اگر خواستم [ بر اساس مشيّت كلَّى خودم ] بر تو سخت خواهم گرفت ، تو در اين صورت معذور خواهى بود [ چون سعى و تلاش خود را براى تحصيل روزى به كار گرفته بودى ] ؛ مردى كه خداوند به او مال و ثروت فراوان داده و او با بذل و بخششهاى زياد آنها را از دست داده و بعد دست به دعا برداشته كه خدايا به من روزى ارزانى دار ! خداوند در پاسخ او فرمايد : مگر من به تو روزى فراوان ندادم ؟ چرا چنان كه دستور دادم در مصرف آن ميانه روى پيشه نكردى ؟ ! مگر تو را از بذل و بخشش بىحساب نهى نكرده بودم ؟ ! و [ مورد آخر اينكه ] مردى در مورد قطع رابطه با خويشاوندان ، دست به دعا بردارد .
سپس خداوند راه و روش انفاق را به پيامبرش آموخت ، زيرا حدود 29 گرم طلا پيش پيامبر بود و او ميل نداشت كه شب نزدش بماند ، لذا تمام طلاها را در همان شب به اين و آن صدقه داد و بامداد چيزى در بساط نداشت ، در اين هنگام سائلى پيش او آمد و درخواست كمك مالى كرد و پيامبر چيزى نداشت به او بپردازد . سائل به ملامت او پرداخت و پيامبر صلَّى الله عليه و آله كه بسيار مهربان و دلسوز بود از اين پيشامد - كه چيزى نداشت تا به آن سائل بدهد - خيلى ناراحت و غمناك شد . پس خداوند اين دستور العمل را براى پيامبرش به عنوان تأديب فرستاد : « و دستت را به گردنت زنجير مكن و بسيار هم گشاده دستى منما كه حسرت زده و ملامت زده بنشينى » . [ سورهء اسراء ( 17 ) ، آيهء 29 ] .
مىگويد : همانا ، گاهى كه مردم از تو چيزى خواهند و عذر تو را نپذيرند و اگر هر چه دارى بذل و بخشش نمايى به زيان مالى دچار آيى . اينهاست احاديثى كه از پيامبر رسيده و مؤيّد قرآن مىباشند و قرآن را نيز اهل آن كه مؤمنانند تأييد مىكنند .
چون هنگام مرگ ابو بكر به او گفتند : وصيّت كن . گفت : « يك پنجم مالم انفاق شود ، يك پنجم نيز بسيار است و راستى كه خداوند به يك پنجم راضى شده » . پس ابو بكر به يك پنجم مال خويش وصيّت نمود و حال آن كه خداى عزّ و جلّ اختيار يك سوم مالش را هنگام مرگ به دستش داده بود و اگر مىدانست بهتر اين است از تمام حقّ خود استفاده نمايد ، به يك سوم وصيت مىكرد . سپس بعد از او ، كسى را كه شما به فضل و زهد مىشناسيد ، سلمان است و يكى هم ابو ذر - كه خدا از آن دو خشنود باد - ،

633