و معنى فسق ، همان ارتكاب گناه كبيره است كه مرتكب آن ، به آن دست يازد يا براى لذّتجويى و شهوترانى و شوق چيره به آن درآيد كه اين فسق و مرتكب آن فاسق به شمار آيد كه از نظر فسق از ايمان بيرون است ؛ پس اگر اين فسق را پى بگيرد تا به حدّ سهل انگارى و كوچك شمردن واجبات انجامد ، از نظر سهل انگارى و كوچك شمردن ، كافر به شمار آيد .
و معنى ارتكاب گناهان كبيره كه ايمان را تباه سازد اين است كه كسى بدون سرپيچى و پايبندى به گناه و لذّتجويى و شهوترانى بلكه فقط در اثر جانبدارى و خشم ، در گناهان كبيره غرق شود و بسيار مرتكب گناه گردد . [ از قبيل ] : دشنامگويى ، آدم كشى ، اموال مردم را [ با زور ] گرفتن ، جلوگيرى از حقّ و حقوق مردم كردن و امثال اينها كه مرتكب آنها بدون لذّتجويى انجام مىدهد و از اين قبيل است : سوگند دروغ و رباخوارى و امثال اينها كه مرتكب ، آنها را براى لذّتجويى انجام نمىدهد [ بلكه نوعى عادت برايش شده است ] مانند شرابخوارى و زنا و بازى سرگرمكننده كه مرتكب همه اين گناهان موجب تباهى ايمان است و در اثر ارتكاب گناهان كبيره از محدودهء ايمان خارج شده ولى از اين جهت مشرك و كافر و گمراه به شمار نمىآيد ، بلكه نادانى كرده ، به نوعى كه ما به وصف آن نادانى پرداختيم ، او نادان به شمار مىآيد ، پس اگر هواى نفس او را به يكى از انواع اين گروه‌ها كه وصفشان كرديم بكشاند و او مرتكب يكى از آن كارها گردد جزو همان گروه خواهد بود .
پاسخ امام صادق عليه السّلام در بارهء انواع درآمدهاى بندگان يكى از افراد از امام صادق عليه السّلام پرسيد : انواع درآمدهاى بندگان كه شامل كسب و داد و ستد با يك ديگر مىشود و راههاى به كارگيرى آنها چند گونه است ؟ امام عليه السّلام فرمود : تمام راههاى معيشت از انواع معاملات ميان مردم كه وسيلهء كسب و سود بردن آنهاست چهار گونه داد و ستد است .
عرض كرد : آيا همه اين چهارگونه حلالند يا همه حرام يا بعضى حلال و بعضى حرامند ؟

597