و متّهمش نسازى و بدانى كه او در پند دهى به تو كم كارى ننموده است جز آن كه به خطا رفته ، مگر اينكه به ديدهء تو ، او در خور تهمت باشد كه به هيچ وجه سخنى از او را ارزشمند مدارى . و لا قوّة الَّا با لله .
43 - و امّا حقّ سالمند اين است كه احترام سنّش را داشته باشى و اگر از فضيلتمندان باشد با پيشى داشتن او ، اسلامش را بزرگ دارى و با او به كشمكش نپردازى و در راه ، جلو نروى و از او پيش نيفتى و با او نابخردى نكنى و اگر او با تو نابخردى كرد شكيبايى نمايى و به احترام اسلام و سالمندىاش ، او را بزرگ دارى ، چرا كه به راستى حقّ سالمندى به قدر اسلام است . و لا قوّة الَّا با لله .
44 - و امّا حقّ خردسال محبّت كردن به او و پرورش و آموزش او و بخشش او و اغماض بر او و نرم خويى با او و يارى او و پرده پوشى خطاهاى كودكى اوست . چرا كه اين ، باعث توبه است و با او مدارا نمايى و سر به سر او مگذارى زيرا اين روش به رشد و بزرگ شدن او نزديكتر است .
45 - و امّا حقّ گدا اين است كه اگر راستگويش مىدانى و توان برطرف كردن نيازش را دارى ، به او بدهى [ و در رفع نيازمندىاى ] كه بر سرش آمده دعايش كنى و در خواستهء او ياريش كنى و چنانچه در راستگويىاش شك دارى و به او بدگمانى و نمىخواهى كمكش كنى در امان نيستى كه شايد اين بدگمانى به گدا مكر شيطان است كه خواسته تو را از سهم پاداشت باز دارد و ميان تو و نزديكى به پروردگارت فاصله اندازد و با ديدهء اغماض او را واگذارى و به نيكويى ، عطايش كنى و اگر بر بدبينى نسبت به او ، بر خودت چيره شدى و با آن كه نسبت به او به ذهنت گمانى [ بد ] خطور كرده بود به او چيزى عطا كردى ، اين كار تو ، از راسخترين كارهاست .
46 - و امّا حقّ آن كس كه از او چيزى بخواهند اين است كه اگر چيزى بخشيد با سپاسدارى و قدردانى ، بخشش او پذيرفته گردد و چون چيزى نداد عذرش پذيرفته شود و به او نيك گمان باش و بدان كه اگر مضايقه كرد از مالش مضايقه نموده است و ملامتى بر او در حفظ مالش نيست و اگر چه ستم پيشگى است ؛ زيرا انسان بسيار ستم پيشه و ناسپاس است .

473