و مورد دلسوزى واقع نمىشوند در حالى كه شما از منزلت و موقعيّت خودتان براى كمك رساندن به آنان استفاده نمىكنيد و كسى را هم كه در اين راه احساس وظيفه مىكند و به آنان كمك مىنمايد مورد حمايت و كمك خود قرار نمىدهيد و با چاپلوسى و سازش با ستمگران ، امنيّت خود را فراهم مىآوريد . تمام اين موارد از آن چيزهاست كه خداوند بدان فرمان داده تا جلوگيرى نماييد و به طور گروهى نهى از منكر كنيد در حالى كه شما از اين فرمان [ مهم ] غافل شده‌ايد . بيشترين مصيبت شامل حال شماست كه نتوانستيد جايگاه واقعى علما را حفظ نماييد و در اين خصوص مغلوب شديد و اى كاش شما شعورتان را در اين رابطه به كار مىگرفتيد ! اين به خاطر آن است كه راهكارها و اجراى احكام به دست دانشمندان خداشناس است كه بر حلال و حرام خدا امين هستند و اين موقعيّت و منزلت از شما گرفته شده است و اين از دست دادن موقعيّت به سبب آن است كه شما در خصوص حقّ دچار تفرقه شديد و در باره راه و روش پيامبر صلَّى الله عليه و آله با وجود دليل روشن ، به اختلاف پرداختيد ، در حالى كه اگر بر آزار شكيبا بوديد و به خاطر خدا تحمّل به خرج مىداديد ، كارهايى را كه خدا بر شما مقرّر داشته بود به شما بازمىگرديد و از سوى شما در دسترس ديگران قرار مىگرفت و داورى در احكام خدا را نزد شما مىآوردند ، ولى شما جايگاه و موقعيّت خود را به ستمكاران واگذاشتيد و زمام كارهاى خدا را به دست آنان سپرديد و آنان هم به شبهات عمل كردند و در پى خواهشهاى نفسانى خود رفتند . آنچه موجب سلطهء آنان بر اين مقام شد ، گريز شما از مرگ و شيفتگىتان به زندگى دنيوى بوده كه سرانجام از شما جدا خواهد شد . شما با اين روحيه و روش ، ناتوانان را در چنگال اين ستمكاران گرفتار كرديد تا يكى برده وار سركوفته باشد و ديگرى بيچاره وار سرگرم تأمين آب و نان . فرمانروايان ، خودسرانه مملكت را دستخوش حوادث ناخوشايند نمايند و رسوائى و ننگ هوسبازى را با پيروى كردن از تبهكاران و گستاخى بر خداى جبّار ، بر خود هموار سازند . در هر شهرى سخنور دربارى بر منبر فراز دارند و همهء سرزمين اسلام بدون دفاع زير پايشان افتاده و دستشان بر انجام هر كارى در تمام آن سرزمينها باز است و مردم برده وار بدون داشتن كمترين قدرت دفاع تحت فرمان آنهايند . برخى زورگو و كينه ورزند و بر ناتوان سخت مىتازند و برخى فرمانروايى هستند كه به خدا و قيامت اعتقادى ندارند . شگفتا ! و چرا در شگفت نباشم كه زمين در تصرّف مردى دغلباز و ستمكار و ماليات بگيرى نابكار است كه هيچ مهر و ترحّمى بر مؤمنان ندارد ؛ پس خدا در اين كشمكشى كه ما داريم داورى خواهد كرد و به حكم قاطع خود در اين مشاجره قضاوت خواهد نمود .

415