و هر كه غير از آن گويد باور مكن [ اخيرا ثابت شده كه خورشيد با منظومهء خود به سرعت بيست كيلومتر در ثانيه به شكل حلزونى به سوى ستارهء « وگا » در حركت است ] . امّا اين كهكشان همان شكافهاى آسمان است كه جايگاه ريزش باران شديد بر نوح عليه السّلام بوده است . و امّا رنگين كمان [ قوس قزح ] ، « قزح » مگو كه آن شيطان است ولى آن « قوس الله » است و سبب امان از غرق مىباشد . امّا آن لكَّه‌ها كه در ماه است ، همانا نور ماه مانند نور خورشيد بود و خداوند محو و مات كرده و در قرآن فرموده : « نشانهء شب را تيره گون و نشانهء روز را روشنىبخش گردانيديم » [ سورهء اسراء ( 17 ) ، آيهء 12 ] .
امّا نخستين چيزى كه بر روى زمين برآمد و عيان شد ، وادى ظلمت بود . و امّا نخستين چيزى كه بر روى زمين به جنبش درآمد ، درخت خرما بود . و امّا چشمه اى كه ارواح مؤمنان در آن مأوى گزينند چشمه اى است كه آن را « سلمى » گويند .
و امّا آن چشمه كه ارواح كافران در آن مأوى گزينند چشمه اى است كه آن را « برهوت » گويند . امّا ، مادينه [ خنثى ] ، انسانى است كه هنوز مرد يا زن بودن او معلوم نيست تا هنگام بلوغ منتظر بايد ماند ، اگر پستان برآورد زن باشد و اگر ريش درآورد مرد . و اگر هيچ يك در او ظاهر نگشت به او گفته مىشود به ديوار بشاشد اگر زهراب آن بر ديوار رسيد مرد باشد و اگر واپس رود - همچون بول كردن شتر - او زن باشد .
امّا آن ده چيز كه هر يك از ديگرى سختترند : پس چيزى كه خداوند آن را سخت آفريده ، سنگ است و سختتر از سنگ ، آهن است و سختتر از آهن ، آتش است [ كه آن را مىگدازد ] و سختتر از آتش ، آب است [ كه آن را خاموش مىسازد ] و سختتر از آب ، ابر است و سختتر از ابر ، باد است و سختتر از باد ، فرشته است [ كه مأمور فرستادن باد است ] و سختتر از فرشته ، فرشته مرگ [ عزرائيل ] است و سختتر از فرشتهء مرگ ، خود مرگ است [ كه فرشتهء مرگ را هم مىميراند ] و سختتر از مرگ ، فرمان خداوند است . مرد شامى گفت : گواهى مىدهم كه تو فرزند رسول خدائى و على عليه السّلام وصىّ محمّد صلَّى الله عليه و آله است . سپس اين پاسخها را نوشت و براى معاويه برد و او آنها را براى امپراطور روم فرستاد . پس هنگامى كه امپراتور روم آن نامه را دريافت كرد ، گفت : به نظر من اين پاسخها از خود معاويه نمىتواند باشد و چنين پاسخهايى جز از معدن نبوّت و رسالت ، امكان پذير نيست .

397