بردبارى را با دانايى و دانش را با منش درآميخته است . او را نگرى كه تنبلى از او دور است و شادابى همواره با او ، آرزويش كوتاه است و لغزشش اندك ، دلش خاشع است و نفسش قانع ، جهلش نهان است و كارش آسان ، دينش استوار است و شهوتش مرده ، خشمش فرو برده و اخلاقش بىآلايش است ، رازى را كه به او سپرده‌اند به دوستان صميمى خود نيز نگويد ، گواهى حقّ را حتى به نفع دشمنان نيز باشد كتمان نكند ، هيچ كارى را براى خودنمايى انجام ندهد و به خاطر شرم نيز تركش ننمايد ، مردم به نيكى او اميدوار و از گزندش آسوده‌اند ، اگر در جمع غافلان حضور يابد نامش در زمرهء ذكر گويان نگاشته آيد ، از آن كس كه بر او ستمى كرده ، عفو نمايد و به آن كس كه او را محروم ساخته عطا فرمايد . هر كس با او قطع رابطه نمايد او در برقرارى رابطه پيش قدم مىشود ، حلمش زودگذر نيست ، از آراستگى [ ظاهرى و باطنى ] درنماند ، از گفتن سخن زشت دورى نمايد ، گفتارش نرم و ملايم است ، نيرنگ در او وجود ندارد ، كار نيكويش بسيار و در رفتار خوش كردار است ، نيكى او همه را رسيده و بدى وى را كسى نديده است ، در سختىهاى وحشت انگيز زندگى با وقار است و در ناخوشايندهاى آن بردبار ، در دوران آسايش سپاسگزار است ، بر كسى كه دشمن دارد ستم ننمايد و محبت ديگران او را به گناه نكشاند ، ادّعاى ناحق نكند و حقّى را كه بر گردن اوست انكار ننمايد ، پيش از آن كه بر او گواه گيرند خود به حقيقت اعتراف كند ، حفاظت آنچه را كه به او سپرده‌اند [ در اثر افراط و تفريط ] آن را تباه نسازد ، لقب زشت به كسى ندهد ، تجاوز نكند و در آن راستا نيز تلاش ننمايد ، به همسايه زيان نرساند ، به هنگام پيشامدهاى ناگوار مردم را شماتت نكند ، به سوى حقّ شتابان است ، امانت پرداز است ، از زشتيها فاصله گيرد ، امر به معروف و نهى از منكر نمايد ، از روى نادانى در مسائل [ زودگذر ] دنيا وارد نشود و از راه حقّ گامى بيرون ننهد . اگر خاموش باشد ، خاموشى او را غمگين و افسرده نسازد و اگر بخندد صدا به خنده بلند نكند ، به آنچه كه دارد قانع است ، خشم سركشش ننمايد ، هواى نفس بر او چيره نگردد ، بخل مغلوبش نسازد ، به آنچه از آن او نيست طمع نورزد ، با مردم اختلاط كند تا بياموزد ، سكوت اختيار نمايد تا سالم بماند ، بپرسد تا دريابد ، گوش به [ گفتار ] خير ندهد تا به وسيلهء آن ديگران را درمانده سازد ، سخنى نگويد كه به ديگرى تحميل شود ، اگر بر او ستمى رود شكيبايى ورزد تا خدا - كه بزرگ است ياد او - برايش انتقام بستاند ، نفس او از او در زحمت است و مردم از وى در اميدوارى و رحمت ، خود را براى آسايش در آخرت به رنج افكند

269