بپرهيز از خونها و ريختن نارواى آنها ! زيرا هيچ چيزى به كيفر نزديكتر و در پيامد بزرگتر و در زوال نعمت مؤثّرتر و در پاره كردن عمر برنده تر از خونريزى به ناروا نيست .
خداوند در روز حساب نخستين داورى كه ميان بندگان نمايد در خونهايى باشد كه از يك ديگر ريخته‌اند ؛ پس هرگز حكومت خود را با ريختن خون ناحق حفاظت مكن ؛ چرا كه ريختن خون بىگناهان براى حفظ حكومت كارساز نيست بلكه پايه‌هاى حكومت را سست و پوسيده مىسازد و سرانجام ، آن را به نابودى مىكشاند ، مبادا خود را در معرض خشم قرار دهى ؛ زيرا خداوند براى خونخواه كسى كه مظلومانه كشته شده تسلَّطى مقرّر ساخته است چنان كه فرموده : « و هر كس مظلومانه كشته شود ، به سرپرست وى قدرتى داده‌ايم [ تا انتقام گيرد ] ، پس او نبايد در كشتن قاتل ، دست به زياده روى زند ؛ زيرا او [ از طرف شرع ] يارى شده و مورد تأييد است » . [ سورهء اسراء ( 17 ) ، آيه 33 ] . اگر مرتكب قتل عمد شوى ، نه در پيشگاه خدا معذورى و نه نزد من ؛ زيرا تاوان قتل عمد ، قصاص به تن است و اگر دچار خطا گشتى و تازيانه يا دستت به هنگام اجراى حكم كيفرى ، از اختيارات خارج شد - چون در همين مشت زدن و بالاتر از آن ، بيم كشتن است - و كسى را به ناخواه كشتى ، مبادا غرور قدرت و شكوه حكومت تو را از پرداخت خونبهاى مقتول به خانواده اش باز دارد ؛ زيرا پرداخت ديه به خانوادهء مقتول حقّ مسلَّم آنهاست و سبب تقرّب به خداست . بپرهيز از خودپسندى و اعتماد به آنچه تو را به خود بزرگ بينى دچار سازد و نسبت به ستايش و چرب زبانىهاى ديگران شاداب گرداند . زيرا اين خود يكى از استوارترين فرصتهاى [ طلايى ] شيطان است تا يورش نمايد و كردارهاى نيكوى نيكوكار را محو نمايد .
مبادا نيكىاى كه به مردم كرده اى به رخ آنان بكشى يا به بزرگ نمايى كردارت پردازى يا وعده اى دهى و پايبند به آن نباشى يا خشونت آميز با مردم سخن گويى ؛ زيرا به رخ كشيدن ، نيكى را تباه سازد و خلف وعده خشم [ خدا ] را برانگيزاند و خداوند - كه بزرگ است سپاس او - در قرآن به طور صريح مىفرمايد : « سخت خدا را به خشم آورد اينكه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد » [ سورهء صف ( 61 ) ، آيهء 3 ] . بپرهيز از شتاب در كارهايى كه زمان انجام دادن آنها نرسيده يا سهل انگارى در انجام كارى كه زمان آن فرا رسيده است يا سرسختى نشان دادن در كارى كه سررشته اش ناپيداست يا سستىورزيدن در كارها ، آنگاه كه راه رسيدن به آن روشن و هموار است ؛ پس هر كارى را در وقت خود انجام ده و هر كردارى را در جايگاهش به انجام رسان . بر حذر باش از آن كه سودى را به خود اختصاص دهى كه همگان را در آن حقّى است يا آنچه مربوط به شخص توست مورد توجّه قرار دهى ولى آنچه مربوط به مردم است و همگان به ضرورت آن آگاه‌اند ، خود را به نفهمى بزنى ؛ زيرا در اين صورت ، حتما آن را از تو مىستانند و به ديگرى وامىگذارند .

243