به هر حال ؛ نبايد دورى تو از مردم به درازا كشد ؛ زيرا فاصله گرفتن و دور شدن زمامداران از مردم خود ، يك نوع تنگخويى نسبت به آنان و كم اطلاعى از كارهاست و نهان شدن زمامداران از مردم ، آگاهى آنان را از واقعيتهاى جامعه امكان ناپذير مىسازد ؛ آن وقت ، بزرگ به ديده ايشان كوچك و كوچك بزرگ و زيبا زشت و زشت زيبا جلوه مىنمايد و حق و باطل به هم مىآميزند و همانا زمامدار انسان است و امكان ندارد به كارهايى كه مردم از نظر او پوشيده مىدارند ، آگاه گردد . و خود سخن را هم نشانه اى نيست كه به وسيلهء آن راست از دروغ شناخته شود تا از دغلكارى در حقوق پشت پرده مصون باشد . و تو به هر حال يكى از دو كس خواهى بود . يا كسى كه نفس او در اجراى حقّ گشاده دست و سخاوتمند است ، پس چرا بايد روى پنهان نمايى و از اداى حقّ واجبى كه بر دوش توست خوددارى كنى ؟ يا با دارا بودن اخلاق بزرگوارانه در پرده مانى ؟ يا مردى هستى كه هيچ درخواست و نيازى را برآورده نمىسازى ؟ در اين صورت ، مردم ديگر از تو چيزى درخواست ننمايند و از يارى تو نااميد شوند ، در حالى كه نيازمنديهاى مردم بر تو رنجى در پى ندارد ؛ چرا كه آنچه از تو مىخواهند يا شكايت از ستمى است يا درخواست رعايت عدالت در داد و ستدى است .
سپس بدان كه زمامداران را خويشاوندان و نزديكانى است كه در ايشان روحيّهء سودجويى و چپاولگرى و كم انصافى است ، پس تو ريشهء آنان را با قطع اسباب آن صفات از بين ببر و به هيچ يك از اطرافيان و نزديكانت زمينى را به بخشش وامگذار و قراردادى به هيچ يك از آنان مسپار كه خسارت به همسايگانشان رسانند در سهمى كه از آب دارند يا كارى كه بايد مشترك به انجام رسانند و رنج و هزينه آن را بر ديگران بار مىكنند ، تا لذّت و گوارايى نصيب آنان گردد ولى ننگ آن در دنيا و آخرت بر تو باشد .
هنگامى كه كارها جهت داورى ، و صدور حكم به تو عرضه مىشود عدالت را مراعات كن . اجراى حقّ را در بارهء هر كه باشد ، چه خويش و چه بيگانه ، لازم بدار و در اين كار شكيبايى پيشه كن و اين شكيبايى را به حساب خدا بگذار . هر چند ، در اجراى عدالت و بستگان تو را زيان رسد و تو چشم به سرانجام كاردار ، هر چند تحمّل آن بر آنان سنگين آيد ولى سرانجامش دلنشين و پسنديده است .

239