نرمى كن با كسى كه با تو درشتى نمايد ، باشد كه به زودى او نيز در برابرت نرم شود . چه زشت است بريدن پس از پيوستن ، ستمكارى بعد از برادرى ، دشمنى پس از مهرورزى ، خيانت به كسى كه برايت امانتدارى كرده ، نوميد كردن كسى كه به تو اميد بسته و پيمانشكنى با كسى كه به تو پناهنده شده است .
اگر قطع رابطه با دوستت بر تو چيره شد ، در دلت جايى براى آشتى بگذار كه اگر روزى بازگشتن خواهد ، بتواند . هر كس در بارهء تو گمان نيك برد ، تو نيز با كارهاى نيك گمانش را به حقيقت پيوند ده . به اعتمادى كه بين تو و دوستت است حقّ دوستت را تباه مكن ؛ زيرا كسى كه حق او را تباه سازى ديگر دوست تو نخواهد بود . مبادا خانواده ات به خاطر تو بدبختترين مردم باشند . دل به كسى مبند كه از تو روگردان است و روگردان از كسى مباش كه به تو دل بسته است چنانچه شايستهء معاشرت باشد .
نبايد دوست تو در گسستن پيوند دوستى ، دليلى استوارتر از تو در پيوند دوستى داشته باشد و نبايد در بدى كردن به تو نيرومندتر باشد از نيكى كردن تو به او و بر بخل نيرومندتر باشد از بذل و بخشش تو بر او و توانايى او در كوتاهى كردن بيشتر باشد از توانايى تو در خوبى نمودن . ستم ستمكار در چشمت بزرگ نيايد ؛ زيرا او به زيان خود و سود تو مىكوشد . پاداش كسى كه تو را شادمان مىسازد ، بدى كردن به او نيست . روزى دو گونه است : يكى را تو بجويى و يكى تو را بجويد و اگر تو نزد او نروى او نزد تو آيد .
پسر جانم ! بدان كه روزگار پر از تغيير و دگرگونى است ، مبادا از افرادى باشى كه سرزنش بسيار دارد و عذرش نزد مردم كمتر است . چه زشت است فروتنى هنگام نيازمندى و درشتى به وقت بىنيازى . همانا از دنيايت همان اندازه صلاح توست كه در آبادانى خانهء آخرتت صرف مىكنى ؛ پس در راه حقّ خرج كن و خزانه دار ديگران مباش . اگر آنچه از دست مىدهى ، سبب بيتابى كردن توست پس به هر چه به دستت نيامده نيز بيتابى كن . به آنچه بوده دليل گير بر آنچه نبوده ؛ زيرا امور همانند يك ديگرند .
بر ولى نعمت ناسپاسى مكن ؛ زيرا ناسپاسى نعمت در شمار پستترين ناسپاسىهاست . پوزش پذير باش . از آنان مباش كه پند سودشان ندهد مگر آنگاه كه مجبور شوند ؛ زيرا خردمند پند به ادب گيرد و ستوران جز با كتك پند نپذيرند . از هر كس حقّ تو را شناخت - چه شريف باشد و چه پست - حقّشناسى كن .

135