قاطعانه از سوى خداوند عزيز حكيم است فرموده : * ( الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً ) * ، يعنى : « آنان كه چون انفاق كنند نه اسراف كنند و نه تنگ گيرند و ميان اين دو براه اعتدال باشند - فرقان : 67 » ، مگر نمىبينيد كه خداوند متعال عقيدهء شما را بباد سرزنش گرفته و عملكنندگان به آن عقيده را « اسرافكاران » ناميده است ، و در بيش از يك آيه از قرآن فرموده : * ( إِنَّه لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ) * : « كه او اسرافكاران را دوست ندارد - انعام : 141 » ، در نتيجه آنان را از اسراف و نيز از خسّت و سختگيرى بازداشته است بلكه عمل را بر اساس ميانه روى قرار داده ، نه اينكه تمام دارائيش را بدهد سپس دست بدعا بلند كند تا خدا روزيش دهد كه در اين صورت دعايش به اجابت نرسد ، [ و اين عدم اجابت ] بخاطر حديثى است از پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم كه فرموده : « دعاى چند گروه از امّت من مستجاب نشود :
1 - كسى كه بر پدر و مادرش نفرين كند ، 2 - و مردى كه بر بدهكارى نفرين كند كه مالش را خورده و او هيچ شاهدى بر آن بدهى نگرفته ، 3 - و نفرين شوهر بر زن با اينكه خداوند اختيار طلاق زن را بدست او سپرده ، 4 - و مردى كه در خانه نشسته و بگويد : « پروردگارا ! روزيم فرما » ، بىآنكه در پى روزى قدمى بردارد ، پس خداوند [ در جواب چنين بنده اى ] مىفرمايد : اى بندهء من ، مگر راه بدست آوردن روزى و سفر را - بكمك اعضاى سالم - برايت هموار نساختم ، كه در پرتو پيروى از دستورات من در تحصيل روزى داراى عذرى باشى و بدوش خانواده ات هم نباشى ، تا اگر خواهم روزيت دهم ، و اگر نخواهم بر تو سخت گيرم ، در اين دو حال تو در نزد من معذورى ، 5 - و مردى كه خداوند مال و ثروتى بسيار به او بدهد و وى همه را خرج كند ، سپس رو به دعا نموده و بگويد : « پروردگار من ! روزيم ده » ، و خداوند در جواب فرمايد : « آيا روزى بسيار به تو ندادم ، چرا در ميانه روى ، و عدم اسراف - با اينكه تو را از آن منع كرده بودم - به دستورم عمل نكردى ، 6 - و مردى كه در قطع رحم و خويشاوندى دعا مىكند » .
سپس خداوند چگونگى انفاق و خرج را به پيامبرش آموخت ، [ و اين از آنجا شروع شد كه ] نزد رسول خدا صلَّى الله عليه و اله و سلَّم حدود هفتصد مثقال طلا بود و آن حضرت از نگهدارى آن كراهت داشت و شبانه همه اش را صدقه داد ، و صبح فردا ديگر هيچ مالى نداشت ، [ از قضا ] فقيرى سر رسيد و از آن جناب تقاضاى كمك مالى كرد ، و پيامبر نيز چون مالى نداشت بدو چيزى نداد ، و همين امر باعث شد كه مورد ملامت سائل واقع گردد ، و اين سبب حزن و اندوه پيامبر شد ، چرا كه او صلَّى الله عليه و اله و سلَّم مهربان و

329