نام کتاب : تحف العقول عن آل الرسول ( ص ) ( فارسي ) نویسنده : ابن شعبة الحراني جلد : 1 صفحه : 299
9 - صاحبان سه خصلت جز در سه موقعيّت شناخته نشوند : شخص حليم و بردبار مگر در هنگام خشم ، و دلاور و شجاع جز بوقت نبرد ، و برادرى جز در زمان نيازمندى شناخته نشوند . 10 - هر كس سه خصلت در او باشد منافق است ، هر چند روزه گيرد و نماز بخواند : 1 - چون زبان گشايد دروغ بگويد ، 2 - و هنگامى كه وعده دهد تخلَّف كند ، 3 - و چون بدو اعتماد شود خيانت كند . 11 - از سه گروه مردم برحذر باش : از خائن ، و ستمگر ، و از سخن چين . زيرا هر خائنى كه بسود تو كار كند سرانجام بتو خيانت مىكند ، و همين گونه است ، ستمگر و سخن چين ، كه گرچه روزگارى به سود تو عمل كند و برايت سخن چينى نمايد ولى در پايان همان گونه بتو ستم نمايد و از تو نزد ديگران سخن چينى خواهد كرد . 12 - آدم امين را آن زمان امين خوانند كه بر سه مورد بدو اعتماد شود و خيانت نكند : بر مال ، بر راز ، و بر حفظ ناموس . و هر كس دو موردش را رعايت نمود و آن دگر را واگذارد و حفظ امانت نكرد امين نيست . 13 - با احمق مشورت مكن ، و از دروغگو يارى و كمك مخواه ، و به رفاقت فرد ملول اعتماد مكن ، زيرا دروغگو دور را نزديك و نزديك را برايت دور مىسازد . و فرد احمق خود را برايت به زحمت مىاندازد ولى تو را به خواسته ات نميرساند . و فرد ملول را چون بدو تكيه كنى رهايت كند . 14 - چهار چيز هيچ گاه از چهار چيز ديگر نه سير شود و نه بىنياز : زمين از باران ، و چشم از ديدن ، و زن از مرد ، و دانشمند از دانش . 15 - چهار چيز موجب پيرى نابهنگام و زودرس است : خوردن گوشت خشك شده ( يعنى : دودى يا نمك سود ) ، نشستن بر مكان مرطوب ، و انجام كارهاى طاقت فرسا و سخت ، مانند بالا رفتن از نردبان يا پلَّهها ، و آميزش و تزويج با پيرزن . 16 - زنان بر سه گونهاند : يا برايت تمام سود و بهرهاند ، و يا نيم سود و نيم زيانند ، و يا تمام ضرر و زيانند . امّا آنكه برايت تمام سود است ؛ دوشيزه مىباشد ، و آن نيم سود و نيم زيان ، زن بيوه است . و تمام زيان زن بيوهء بچّه دار است . 17 - دارندهء اين سه خصلت آقا و شريف است : فرو خوردن خشم ، و گذشت از گنهكار ، و ارتباط [ با خويشان ] با جان و مال . 18 - سه چيز را از وقوع سه حادثه امانى نيست : 1 - اسب از سرنگون شدن ، 2 - شمشير از كندى ، 3 - و فرد حكيم از لغزش و خطا .
299
نام کتاب : تحف العقول عن آل الرسول ( ص ) ( فارسي ) نویسنده : ابن شعبة الحراني جلد : 1 صفحه : 299