روز را با حرص به دنيا آغاز كند بتحقيق بر خدا خشم كرده ، و آنكه از اندوهى كه او را رسيده گله كند بر خدا گله مند شده ، و آن كس كه در برخورد با شخص ثروتمند خود را زبون سازد دو سوم دينش بر باد رود ، و دوزخيان اين امّت از آنانند كه آيات الهى را به تمسخر و بازيچه مىگرفته‌اند .
[ اى على ] چهار چيز هم رديف چهار چيز است : آنكه حكومت يابد مستبدّ شود ، و آنكه مشورت نكند پشيمان شود ، آنچه دهى همان ستانى ، فقر مرگ اكبر است . سپس از آن حضرت سؤال شد : منظور از فقر نداشتن طلا و نقره است ؟ فرمود : فقر در دين است .
اى على : روز قيامت تمام چشمها گريان است مگر سه چشم : ديده اى كه در راه خدا و طاعت بيدارى كشيده ، و ديگر آنكه از ممنوعات الهى چشم پوشيده ، و ديگر آن چشمى كه از ترس خدا اشك ريخته .
اى على : خوشا به حال آنكه در حضور خدا بر گناهانى كه جز خداوند بر آن آگاه نيست مىگريد .
اى على : سه چيز موجب هلاكت و سه چيز نجات دهنده است : امّا سبب هلاك : پيروى هواى نفس ، و بخل حاكم بر وجود انسان ، و سوم : خودپسندى است . أمّا نجات بخش : رعايت إنصاف در حال خشنودى و خشم ، و ميانه روى در ثروت و فقر ، و ترس از خدا در نهان و آشكار چونان كه تو او را مىبينى ، و اگر تو او را نمىبينى او كه تو را مىبيند .
اى على : در سه كار دروغ جايز است : خدعه در جنگ ، و وعده به همسر ، و إصلاح بين مردم .
اى على : در سه كار سخن راست ناروا است : سخن چينى ، نقل كردار ناپسند زن براى همسرش ، و تكذيب دعوى نيكوكارى .
اى على : چهار چيز به هدر رود : خوردن پس از سيرى . چراغ در شب ماهتاب . و كشت و زرع در نمكزار . و نيكى به افراد نااهل .
اى على : كيفر چهار عمل سريع است : پاسخ خوبى به بدى . و آنكه به تو ستم كند بدون اينكه تو او را بيازارى . و ديگر هم پيمانت ، در حالى كه نيّتت وفاى به اوست و قصد او خيانت به تو است . و آنكه با او صلهء رحم كنى و او پيوند خود را

17