خطبه اى از امير المؤمنين ع و آن خطبهء ( معروف بخطبهء ) وسيله است ( و وجه اينكه اين خطبه را خطبهء وسيله ناميده‌اند تعريفى است كه امير مؤمنان عليه السّلام در اين خطبه از مقام وسيله ( كه مقامى است مخصوص برسول خدا ( ص ) در روز محشر ) ميفرمايد : ) 4 - جابر بن يزيد گويد : من خدمت امام باقر عليه السّلام شرفياب شدم و بآن حضرت عرضكردم : اى فرزند رسول خدا براستى كه اين اختلاف شيعه در مذهبشان درون مرا ميسوزاند ! حضرت فرمود : اى جابر تو را آگاه نسازم بر حقيقت اختلاف آنها كه اين اختلاف از كجا سرچشمه گرفته و از چه جهت تفرقه و جدائى پيدا كردند ؟ عرضكردم : چرا اى فرزند رسول خدا ، فرمود : پس هر گاه آنان اختلاف كردند تو راه اختلاف را پيش مگير ، همانا هر كه منكر امام وقت گردد مانند كسى است كه منكر رسول خدا ( ص ) در روزگار خود آن حضرت شده باشد ، اى جابر بشنو و بخاطر بسپار ، جابر گويد : گفتم : اگر ميل داشته باشيد بفرمائيد تا گوش كنم ! فرمود : بشنو و بخاطر بسپار و تا هر جا كه مركبت پيش ميرود بمردم برسان ، همانا امير مؤمنان عليه السّلام پس از اينكه هفت روز از وفات پيغمبر ( ص ) گذشت در مدينه براى مردم خطبه اى ايراد فرمود - و اين خطبه پس از آنى بود كه از جمعآورى قرآن و گرد آوردن آن فراغت جسته بود - و در آن خطبه چنين فرمود :
ستايش خدائى را است كه پندارها را جلوگيرى كرد از اينكه به كنه او رسد جز بهمين مقدار كه او وجود دارد و هست ، و خردها را در پرده كرد از اينكه خيال ذات او را كنند چون از شباهت و هم شكل بودن با چيزى برتر است ، بلكه او است آن خدائى كه در حقيقت ذاتش تفاوتى متصور نيست ، و در كمالش

25