در حال تندرستى و تنهائى پاك از مو بصورت جوانى كه هنوز صورتش مو درنياورده در يك زمين هموار كه نور آنان را براند و تاريكى گردشان آورد ( ظاهرا مقصود اين است كه هر گاه نورى بر آنها بتابد بجلو روند و هر گاه تاريكى فرايشان گيرد بايستند و گرد هم جمع شوند ، مانند آيهء شريفهء : * ( كُلَّما أَضاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيه وَإِذا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قامُوا ) * تا در گردنهء محشر بايستند و از دوش همديگر بالا روند و در آنجا ازدحام كنند ، و جلوشان را از رفتن بگيرند ، در آنجا است كه نفسهاشان تند شود و عرق زيادى كنند و كارها برايشان سخت گردد ، و شيونشان زياد و صداهاشان بلند گردد .
فرمود : و آن نخستين هراس روز قيامت است ، در آن هنگام خداى جبار تبارك و تعالى از زبر عرش خويش در انبوهى از فرشتگان بر آنها توجه كند و بفرشتهء از فرشتگان دستور دهد تا در ميان آنها فرياد زند : اى گروه خلائق خموش باشيد و سخن نداكنندهء خدا را بشنويد ، فرمود : در آن هنگام همگى اين فرياد را بشنوند و آن وقت است كه صداها شكسته شود و ديده ها ترسان گردد و لرزه آنها را بگيرد و دلها بطپد و سرها را بسوى ناحيه آن آواز بلند كنند و بسرعت بسوى آن خواننده بروند ، در اين هنگام است كه كافر گويد : امروز روز دشوارى است ، فرمود : در اين وقت خداى جبار عز و جل و حاكم دادگر بر آنان توجه كند و فرمايد : منم خدائى كه معبودى جز من نيست ، حاكم دادگرى كه ستم نكنم امروز روزى است كه در ميان شما از روى عدالت و انصاف خويش حكم كنم و نسبت بإحدى در پيشگاه من ستم نشود .
امروز است كه حق ناتوان را از نيرومند بستانم و هر چه بستم از كسى گرفته شده آن را بصاحبش بازگردانم و بوسيلهء حسنات و سيئات تقاص كنم و بآنان كه حق خود را بخشيده ( و ذمهء بدهكاران را برى كرده‌اند ) پاداش نيك دهم .

151