باب ( چهل و چهارم ) اعتقاد در احاديث وارده در طب [1] ابن بابويه رحمة الله عليه گويد : اعتقاد ما در باب احاديثى كه در طب وارد شده اينست كه آنها بر چند وجهست .
بعضى است كه بنا بر هواء مكه و مدينه وارد شده پس جائز نيست استعمالش در غير آن هواء .

[1] فرموده است شيخ مفيد عليه الرحمه كه طب صحيح است و علم به آن ثابت است و طريق آن وحى است و جز اين نيست كه اخذ نموده‌اند آن را عالمان به آن از انبياء عليهم السّلام و اين به جهت آنست كه نيست طريقى بسوى علم بحقيقت درد مگر بسمع و نيست راهى بسوى شناختن دواء مگر بتوقيف ، پس ثابت شد كه طريق آن شنيدن است از عالم بخفيات تعالى و اخبارى كه وارد شده است از صادقين عليهم السّلام تفسيرش قول حضرت امير المؤمنين است كه : معده خانه دردها است و پرهيز سر دوائى است و عادت ده هر بدنى آنچه را كه معتاد است يعنى آن هم سر دواء است و گاه نفع مىبخشيد در بعضى شهرها دوائى از مرضى كه عارض ميگردد ايشان را آنچه سبب هلاكت ميگردد اگر استعمال كند آن را در غير اهل آن شهر ( يعنى گاهى دوائى براى يكنوع مرض در يكى از شهرها خوب است ولى همان دوا در شهر ديگرى براى آن مرض مفيد نميباشد از جهت اختلاف آب و هوا - مصحح ) و گاه پسند مىباشد از براى قومى كه صاحبان عادتى ميباشند آنچه پسند نميباشد از براى كسانى كه مخالف ايشان باشند در عادت ، و بوده‌اند حضرات ائمه صادقين عليهم السّلام كه امر ميفرموده‌اند پارهء صاحبان امراض را به استعمال نمودن چيزى كه ضرر مىرساند به كسى كه بوده باشد در او آن مرض ؛ پس ضرر نميرساند او را استعمال آن و اين به جهت علم ايشان بود بمنقطع شدن سبب مرض پس وقتى كه استعمال مينموده است آن را ، انسان استعمال نموده بوده است آن را با صحت بدون شعور به آن ، و بوده است علم ايشان به آن از جانب خداوند بر طريقهء معجزهء ايشان و اينكه آن برهانى بوده باشد از براى اختصاص دادن ايشان به آن و جارى گشته است عادت به آن ، پس گمان نموده‌اند گروهى كه آن استعمال هر گاه حاصل شود باماره مرض نفع بخشد ، پس غفلت نموده‌اند در آن و متضرر گشته‌اند در آن . و اين قسمى است كه ايراد ننموده است آن را شيخ ابو جعفر رحمة اللَّه تعالى و آن معتمد است در اين باب ، و وجوهى را كه ذكر نموده است از احاديث محتمل مىباشد از براى آنچه كه وصف نموده است آن را بحسب آنچه ذكر نموديم ما آن را مفيد .

142