باب ( چهل و يكم ) اعتقاد در شان علويان ابن بابويه رحمة الله عليه گويد : اعتقاد ما در شأن سادات علويه آنست كه ايشان از آل رسول اللَّه‌اند و آنكه دوستى ايشان واجب است جهت آنكه مزد پيغمبرى پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلَّم است [1]

[1] شيخ مفيد عليه الرحمه فرموده است : قول باينكه خداى تعالى مزد پيغمبرى و نبوت پيغمبر خود را مودت و دوستى اهل بيت و خانواده آن حضرت قرار داده ناصحيح مىباشد و همچنين صحيح نيست كه گفته شود قرار داده خداوند مودت اقرباى پيغمبر را از مزد آن حضرت « يعنى نه خدا براى پيغمبر اين كار را مزد قرار داده و نه خود پيغمبر براى خود مزدى مقرر فرموده و آن مزد مودت ذوى اقرباى آن حضرت باشد » به جهت اينكه اجر و مزد پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله در تقرب بسوى خداوند همان ثواب و پاداش دائم و هميشگى است و آن حضرت آن را از خداوند مستحق است در عدل وجود و كرم خود و كسى كه مستحق ثواب است براى عملى ، نميتواند كه مزد آن متعلق بر عباد باشد « يعنى اگر كسى عملى را براى خدا كرده باشد نميتواند كه مزد خود را از مردم بخواهد » زيرا كه واجب است عمل خالصا براى خداوند متعال باشد و بس آنچه از اعمال كه براى خداوند بجا آورده مىشود مزد آن اعمال نيز بر خداوند است نه بر ديگران با اينكه خداوند تعالى ميفرمايد * ( قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْه أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى ) * ( سوره شورى آيه 23 ) و در جاى ديگر فرموده ، * ( إِنْ أَجرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّه ) * « سوره هود آيه 29 » يعنى مزد من بر خدا است و بس و در موضع ديگر فرموده : * ( إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى الَّذِي فَطَرَنِي ) * « سوره هود آيه 51 » يعنى مزد من بر كسى نيست مگر بر آن كسى كه مرا آفريده است ، و اگر اجر و مزد پيغمبر چنان باشد كه شيخ ابو جعفر گمان كرده در معنى اين آيه « كه مزد پيغمبرى پيغمبر را مردم بايد بدهند و آن دوست داشتن ذوى القرباى آن حضرت است » هر آينه در قرآن تناقض ميشد و بيان تناقض چنان است كه تقدير در آيه چنين مىشود : * ( قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْه أَجْراً ) * بل أسألكم عليه أجرا و آن آيه ديگر چنين مىشود : * ( إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّه ) * بل اجرى على اللَّه و على غيره و اين محال است و صحيح نيست كه قرآن بر آن حمل شود اگر گوينده سؤال كند پس معنى قول خداوند تعالى كه فرموده : * ( قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْه أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى ) * چيست ؟ آيا از اين آيه چنين استفاده نميشود كه پيغمبر مودة ذوى القربى خود را از مردم درخواست كرده براى مزد اداء رسالت و پيغمبرى خود ؟ ! در جواب گفته مىشود امر چنين نيست كه تو گمان كردهء از جهت آنكه پيش از اين ما ذكر كرديم از جهت عقل و قرآن بلكه مىگوئيم استثناء در اين جمله استثناى متصل نيست بلكه استثناى مفصل است و معناى آن چنين مىشود كه : بگو اى محمد ( ص ) كه براى اداى رسالت از شما مزد نمىخواهم و لكن من شما را ملزم ميكنم بمودت ذوى القربى و اين مودت و دوستى ذوى القربى خود را از شما ميطلبم پس در اين وقت قول خداوند تعالى كه فرموده : * ( قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْه أَجْراً ) * ، كلامى است تمام و معنى آن استيفاء شده است حقيقتا و قول خداوند كه فرموده : * ( إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى ) * كلامى است مبتداء و فائده آن چنين است : و ليكن مودت و دوستى اقرباى خود را از شما سؤال ميكنم و ميطلبم و اين معنى در آيه مثل قول حق تعالى است كه فرموده : * ( فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ إِلَّا إِبْلِيسَ ) * ( سوره حجر آيه 30 و 31 ) و معنى اين آيه چنين مىشود و لكن ابليس سجده نكرد اين استثناى از جمله نيست و ديگر مانند قول حقتعالى كه فرموده : * ( فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِي إِلَّا رَبَّ الْعالَمِينَ ) * ( سوره شعرا آيه 77 ) و معناى آن چنين است و لكن رب العالمين با من دشمن نيست . شاعر گفته است . و بلدة ليس بها انيس * الا اليعافير و الا العيس يعنى بسا شهرى كه نيست در آن شهر انسگيرنده مگر گوساله گاوهاى وحشى و مگر شتران سفيد مايل بسرخى ، و در اين شعر شاعر و بلدة ليس بها انيس كلام تمام است و معنا كاملا استيفاء شده ولى قول ديگرش كه گفته الا اليعافير كلامى است ابتدائى و معناى آن چنين مىشود : لكن يعفورها و عيسها در آنجا هستند و اين معنا بسيار واضح است و هر كسى كه بهره از زبان عرب را بشناسد اين كلام بر او مخفى نيست و اين امر در نزد اهل لغت از كثرت اشتهار احتياج باستشهاد ندارد - ( اين قسمت از كلام شيخ مفيد را حقير سيد محمود موسوى زرندى مصحح اين كتاب ترجمه كرده است ) .

136