نام کتاب : هشام بن الحكم ، مدافع حريم ولايت ( فارسي ) نویسنده : سيد أحمد صفائي جلد : 1 صفحه : 133
معصوم از خطا و اشتباه است و مصونيت فكرى دارد در پرتگاهها و پيچ و خمهاى فكر ، عقل را رهبرى نموده وى را از لغزش و انحراف نگهدارى مىكند . ما اينك فقط در مقام بيان مغايرت راه سوم با دو راه سابق مىباشيم و در مقام بطلان راه فلسفه و كشف نيستيم و در اين مقام فقط اكتفا بگفتار يكى از بزرگان اين فن مىكنيم كه متضمن اعتراف به مغايرت و مخالفت آن با راه انبيا و پيغمبران است . " محقق سبزوارى " در حاشيه منظومه مىگويد : " متصديان شناسائى حقايق موجودات ، طوايفى مىباشند ، گروهى تحقيق حقايق را منحصر به فكر دانند ، گروهى به رياضت و كشف ، دسته دوم عرفا و صوفيه مىباشند ، دسته اول ، يا مقيدند كه موافق با شرع باشد و ايشان متكلمين اسلامى هستند يا مقيد نيستند به موافقت انبيا و شرايع ، و ايشان فلاسفه مشاء مىباشند و دستهاى كه جمع بين رياضت و برهان كرده اند حكماى اشراقند " . ولى چون مىخواهيم امتياز راه وحى را بيان كنيم از تذكار اين نكته ناگزيريم : بر فرض اينكه راه فلسفه و كشف انسان را به معارف الهى و حقيقت برساند و سالك آن بتواند خود را از پيج و خم هاى دور و تسلسل و پرتگاههاى ضلالت و گمراهى از قبيل وحدت اطلاقى وجود - انكار معاد جسمانى - انكار خلود - انكار حدوث زمانى جهان - انكار علم خدا به جزئيات - انكار علم قبل از ايجاد برهاند ، راهى نيست كه عموم مردم بتوانند از اين راه به مقصد برسند بلكه اختصاص به يك عده قليلى از دانشمندان از قبيل فارابى - بوعلى سينا - محيى الدين و صدر المتألهين دارد ، بقيه مردم يا بايد كوركورانه از آنان تقليد كنند يا در اثر اختلافات افلاطون و ارسطو و بوعلى سينا و تناقضات از باب كشف و شهود در وادى حيرت سر گردان بمانند شاهد اين گفتار بيان " حاج آقا رضا همدانى " قدس سره است كه در كتاب " مفتاح النبوه " مىگويد : در اغلب مسائل كه تحقيق آنها لازم و تصديق آنها واجب است سرگردان و مانند مقلدين عوام حيرانند سهل است كه پاره اى عقايد فاسده را معتقد گشتهاند از آن جمله در مسأله توحيد كه اهم مسائل و اعظم مقاصد اهل اسلام است ، غالب علماء ما مانند " محمد خضرى و سيد شريف و شيخ
133
نام کتاب : هشام بن الحكم ، مدافع حريم ولايت ( فارسي ) نویسنده : سيد أحمد صفائي جلد : 1 صفحه : 133