كرديم . . . مردى به نزد پيامبر آمد و گفت : اى پيامبر خدا ! من براى فلان جنگ نام نويسى كرده ام درحالى كه همسرم بايد به سفر حج برود ؛ حضرت فرمودند : برگردد و با همسرت حج را به جا آور . » چنان كه در صحيح بخارى ( 1 / 36 و 3 / 95 ) آمده اگر باديه نشينى مىآمد و خطبه‌ى پيامبر ( صلى الله عليه وآله ) را مىخواست ، آن را برايش مىنوشتند : « مردى از اهل يمن به نزد رسول خدا آمد و گفت : اى پيامبر ! اين خطبه را برايم بنويس ؛ پس حضرت به يارانشان فرمودند ، اين خطبه را براى ابوفلان بنويسيد . » بعضى از مردم با ورق نزد پيامبر ( صلى الله عليه وآله ) مىآمدند ، پس پيامبر ( صلى الله عليه وآله ) به صحابه مىفرمودند كه قرآن را برايشان بنويسند : « ابن عباس مىگويد : مصاحف خريد و فروش نمىشدند ، مردى ورقه اى را نزد رسول خدا مىآورد ، پس يك نفر قربة الى الله شروع به نوشتن آن مى كرد ، سپس ديگرى اين كار را ادامه مىداد تا اينكه مصحف تمام مىشد » ( سنن بيهقي : 6 / 16 ) ب - محل خاصى در مسجد به نام ( مكان مصحف ) وجود داشت ، كه از آن نسخه بردارى مىشد :
در منابع شيعه ( كافي : 5 / 121 ؛ التهذيب : 6 / 366 ) آمده است ، رَوح بن عبد الرحيم در روايتى كه از امام صادق ( عليه السلام ) نقل مىكند ، مىگويد : « از امام ( عليه السلام ) درباره‌ى خريد و فروش مصحف ها - قرآن - سؤال كردم ؛ [ امام ] فرمود : بين منبر پيامبر و ديوار به اندازه‌ى عبور يك برّه يا گذشتن به پهلو يك مرد فاصله بود ، نسخه‌ى قرآن و ورق براى نسخه بردارى را در آن جا قرار مىدادند ، هر كه

110