الف : بعد سياسى اجتماعى با تشكيل حكومت اسلامى به وسيله پيامبر اكرم ( ( صلى الله عليه وآله و سلم ) ) مردم مدينه به اقتدار و رفاه و امنيت رسيده بودند ، دفاع از حكومت نو پاى اسلامى كه طبعا دفاع از امنيت و رفاه ملى است وظيفهء يك يك شهروندان مدينه بود ، اما هرگاه از سوى دشمنان خطرى احساس مىشد و پيامبر ( ( صلى الله عليه وآله و سلم ) ) آنان را به جهاد فرا مىخواند ، با ترشروئى آن را ناخوش داشتند ، * ( كتب عليكم القتال وهو كره لكم ) * ( 1 ) " بر شما جنگ نوشته شده است و آن براى شما ناخوشايند است . " به همين جهت با عذرهاى غير موجه بهانه جوئى مىكردند ، * ( ويقولون إن بيوتنا عورة و ما هي بعورة إن يريدون إلا فرارا ) * ( 2 ) " و مىگويند : خانه‌هاى ما حفاظى ندارد ، چنين نيست ، آنان مقصودى جز فرار از جنگ ندارند " و با اين بهانه‌هاى پوشالى از

1 - سورة البقرة ، آية 216 . 2 - سورة الأحزاب ، آيهء 13 .

17