پس از اين نامه معاويه نامه تهديد آميزى به امام نوشت و او را از مخالفت با خود برحذر داشت و در برابر به امام وعده داد كه اگر خلافت معاويه را بپذيرد پس از أو مقام خلافت به امام واگذار شود ، ولى امام به تهديدهاى أو اعتنائى نكرد و در پاسخ بد درست انديشى و پافشارى در جنگ پرداخت .
اين آخرين نامه اى بود كه بين امام و معاويه مبادله شد و پس از آن معاويه دانست كه نيرنگهايش اثرى نخواهد داشت و اشتباهكاريهاى سياسي أو سودى نخواهد بخشيد ، و دانست كه امام آماده جنگ است و ناگزير أو هم براى جنگ مهيا شد و به تهيه وسائل نبرد پرداخت .
اعلام جنگ در مباحث گذشته دانستيم معاويه مى خواست با نيرنگهايش امام را از صحنه خارج سازد ، ولى پس از عدم موفقيت در آن راهها دانست بهترين راه براى حصول آرزوهاى طلائى اش اعلان جنگ است ، كه اگر اين اقدام را صورت ندهد فرصتى برايش باقى نمى ماند ، ضمن آنكه امورى چند أو را بر اين كار وادار كرد :
1 - أو پيوندى محكم با بزرگان عراق و سرداران سپاه اسلام و رؤساى قبائل برقرار كرد بود ، و دين و دل آنان را با پول اندكى خريد و به وعده هاي فراوان و پوشالى اميدوار شان ساخت ، و آنان نيز در نهان به أو قول همكارى با أو و نيز خيانت به امام را داده بودند ، و دليل اين جريان بخشنامه هائى است كه معاويه به كارگزاران خود نوشت و آنان را به

26