عليك بلهوك الغانيات * وخل المعالي لأصحابها ترجمه : اى پسر معتز بايد ياد كرد از مردمى كه از متاع دنيا چشم پوشيدند و به قناعت و به سادگى عمر گذراندند و خلافت اسلام را از راه مشروع آن صاحب بودند .
آن پشت به دنيا كردگان ، آن عبادت خداى برپا دارندگان ، آن پيشانى در برابر عظمت كردگار بر خاك نهندگان ، آن روزه داران روز ، نمازگزاران شب ، آن آداب دانان ، آن محوران دين و قرآن كه آسياى سنگ اسلام بر گرد آنان چرخد نه جز آنان .
اى پسر معتز تو ! تو ( با دهان آلوده نام پاكان مبر ) و به زن بازيها و نوازندگان خويش كه بدان سرگرم هستى بسنده كن و شرفها و بزرگواريها را براى بزرگان و شريفان بگذار و تو را چه رسد كه منافسه و معارضه اى با آنان داشته باشى . ( 1 ) اينك با در نظر گرفتن اين پيشگفتار ، به زندگى پيامبر عاليقدر اسلام ( صلى الله عليه وآله ) و ديگر پيشوايان عاليقدر راه حق وارد مى شويم و توفيق و كمال را از او مى طلبيم كه او تنها منبع هر كمال و مصدر هر فضل و فضيلتى است . ما در بررسى زندگى پيشوايان ( عليه السلام ) بيشتر به جنبه‌هاى عملى و الگويى و تربيتى آنان پرداخته ايم و كوشيده ايم مطالبى را آورده باشيم كه ملموس و قابل درك خواننده با شد نه رؤيايى و خيالى و بالاتر از فهم و انديشه .
زندگى هر كدام از پيشوايان را در پنج بخش ترتيب داده ايم كه دربرگيرندهء بخشى از حيات تفصيلى آنان مى باشد نه تمام احوال و حالات در اين سير طولانى از قرآن مجيد ، سيره ، تاريخ و منابع معتبر سود جسته ايم .
به اين اميد ، كارى نه در حد و شأن پيشوايان بلكه در حد فهم خود فراهم آورده باشيم تا برنامهء عملى روز و ذخيرهء آخرت آن روز باشد .
قم دكتر عقيقى بخشايشى

1 . ادبيات و تعهد در اسلام ، تأليف استاد محمدرضا حكيمى ، ص 159 ، دفتر نشر فرهنگ اسلامى .

34