< شعر > زبانش مظهر اسرار تحقيق * ضميرش مطلع انوار توفيق ز توضيح بيانش گشته روشن * بر اهل علم هر مشكل ز هر فن ( 1 ) < / شعر > وى در حديث ، رجال ، تاريخ و مناظره ركن بزرگى در شبه قاره هند بود ، كتابهايش براى ملت جعفريه باعث افتخار است ، چرا كه درى تازه در زمينه تفسير و كلام و مناظره بر روى اهل تحقيق و بحث گشود .
وى در وسعت نظر و دقت در تحقيق و رعايت اصول نگارش يگانه عصر خويش بود ، و در حقيقت يكى از مناظرين برجسته شبه قاره هند به شمار مىرفت .
علماى وقت از او به عنوان علامه و محقق ياد مىكردند .
نامه اى به عنوان يادگار از مولانا سبحان على درباره او موجود است كه قسمتى از آن نقل مىشود :
ابر مدرار عنايت ، بحر زخار رأفت ، محيط معقول و منقول ، حاوى فروع و اصول ، مولوى ، صاحب مخدوم نيازكيشان ، نحرير زمان دام مجدكم .
سر لوح نياز نامه را مذهب به نيازمنديها نموده ، گزارش مىدهد كه " رساله ردّ تحفه اثنا عشريه " تصنيف ملازمان [ را ] ديدم ، سبحان الله ! چقدر درر غرر جوابهاى دندان شكن از بحر گرامى سر برزده ، و الحق چنين جواب كمتر از فضلاى سابق هم سرانجام يافته باشد ، به هر فقره اش ذوالفقار است براى قطع روش ادله مخالفان .
اگر غلط نكنم به جناب ارث از حيدر كرار - عليه التحية والثناء - رسيده بر وجود سراپا جود و بركت سامى ، امروز اهل حق هر قدر كه نازش نمايند مىزيبد !
خامه مقصور اللسان چندان كه به مدح طرازى جناب پردازد اندكى است از بسيار . زياده نياز ، سبحان على ( 2 )

1 . نجوم السماء : 419 - 422 و مراجعه شود به فوائد الرضويه : 595 . 2 . مطلع الانوار : 588 - 591 ، ترجمه آن : 559 - 601 .

26