مسلم گفت : " الحمد لله . ما راضى هستيم كه خداوند بين ما و شما حاكم باشد . " ابن زياد گفت : " آيا گمان مىكنى كه تو هم در امر خلافت سهمى دارى ؟ " مسلم گفت : " به خدا قسم نه گمان ، بلكه يقين دارم . " گفت : " اى مسلم به من بگو به چه منظورى به اين شهر آمدى و وضع منظم آن را از هم پاشيدى و بين مردم اختلاف انداختى ؟ " مسلم گفت : " من براى ايجاد اختلاف و آشوب به اين شهر نيامده ام ، ولى چون شما كارهاى زشت انجام داديد و اعمال نيك را از بين برديد و بدون رضايت مردم ، خود را امير آنان خوانديد و آنان را به كارهايى غير از آنچه خدا دستور داده بود وادار كرديد و در ميان آنها مانند پادشاهان ايران و روم رفتار نموديد ، ما آمديم كه مردم را به نيكوكارى دعوت كنيم و از نادرستى ها بازداريم و آنها را تابع دستورات قرآن و مطيع قوانين پيغمبر اسلام سازيم و ما شايستگى اين كار را داشتيم . " ابن زياد به بد گفتن به او و به على وحسن و حسين ( عليهم السلام ) زبان گشود .
مسلم گفت : " تو و پدرت به دشنام شايسته ترند . هر چه مىخواهى بكن ، اى دشمن خدا ! " ( 1 ) مسلم و هانى و شهادت آنان ابن زياد ، بكير بن حمران را مأمور نمود كه مسلم را بر بام دار الاماره ببرد و به قتل برساند . مسلم در بين راه تسبيح خدا مىگفت و از خداوند طلب آمرزش مىكرد و درود بر رسول خدا مىفرستاد تا بالاى بام رسيد . سر از بدنش جدا كردند . كشنده او با وحشت زيادى از بام فرود آمد . ابن زياد گفت : " تو را چه مىشود ؟ " گفت : " اى امير ! موقعى كه مسلم را مىكشتم ، مرد سياه روى بد صورتى را ديدم كه برابر من ايستاده و انگشتان خود را به دندان مىگزد - يا گفت : لبهاى خود را مىگزيد - و من از ديدن او به اندازه اى ترسيدم كه هرگز چنين ترسى در دل من راه نيافته بود . " ابن زياد گفت : " شايد از كشتن مسلم تو را وحشت گرفته است ؟ "

1 - ابن اثير در " كامل " ج 3 ، ص 373 .

77