واقع شد ، امتحان كرد . همانا ابا عبد الله و عترت او كشته شدند و زنان او اسير گرديدند و سر مقدس او را بر بالاى نيزه در شهرها گردانيدند و اين مصيبتى است كه نظير و مانندى ندارد .
اى مردم ! كدام يك از مردان شما پس از وقوع اين مصيبت دلشاد خواهد بود ؟
كدام دلى است كه از غم و اندوه خالى بماند و كدام چشمى است كه از ريختن اشك خوددارى كند ؟ در صورتى كه هفت آسمان بر او گريستند و اركان آسمانها به خروش آمد و اطراف زمين ناليدند و شاخه هاى درختان و ماهيان و امواج درياها و فرشتگان مقرب و همه اهل آسمان ها در اين مصيبت عزادار شدند .
اى مردم ! كدام دلى است كه از كشته شدن حسين ( ع ) از هم نشكافت ؟
اى مردم ! كدام دلى است كه بر او نگريد و كدام گوشى است كه بتواند اين مصيبت بزرگ را كه بر اسلام رسيده است بشنود و كر نشود ؟
اى مردم ! ما را پراكنده ساختند و از شهرهاى خود دور نمودند . گويا ما از اهل تركستان يا كابل هستيم ! بى آن كه مرتكب جرم و گناهى شده ، يا تغييرى در دين اسلام داده باشيم . همانا چنين رفتار و برخوردى را از گذشتگان به ياد نداريم و اين جز بدعت چيز ديگرى نيست .
به خدا قسم اگر پيغمبر اكرم ( ص ) به جاى توصيه هايى كه در حق ما نمود ، فرمان جنگ با ما را مىداد ، بيش از اين نمىتوانستند كارى بكنند . إنا لله وإنا إليه راجعون .
مصيبت ما چقدر بزرگ و دردناك و سوزاننده و سخت و تلخ و دشوار بود . از خداى متعال خواهانيم كه در برابر اين مصايب و سختيها به ما اجر و رحمت عطا كند ، زيرا او قادر و انتقام گيرنده است . " چون خطبه حضرت سجاد ( ع ) به اينجا رسيد ، صوحان بن صعصة بن

239