از على وجود داشته ، اصحاب حديث در خانه او جمع شدند در اين هنگام دختركى جوجه اى را براى سر بريدن بيرون آورد و كسى را نيافت كه آن را سر ببرد ، ابراهيم گفت : شگفتا ! يك جوجه را كسى پيدا نمى شود سر ببرد ولى على در يك نيم روز بيست و چند هزار مسلمان را قتل عام كرد ! . . . ابن حبان در بخش ثقات گفته : او حرورى مذهب بود ولى دعوت و تبليغى نداشت ، و در عقيده تسنن سخت بود وحافظ حديث بود اما بسا از روى تصلبى كه داشت از حد خود تجاوز مى نمود . ابن عدى گفته : او بسيار مايل بود به مذهب اهل دمشق كه انحراف از على داشتند . من در نسخه اى از كتاب ابن حبان ديدم كه ( حريزى مذهب ) نوشته بود كه منسوب است به حريزبن عثمان و او به دشمنى با على معروف بود . [1] و نيز در شرح حال ( مصدع ) گويد : جوزجانى مشهور به نصب و دشمنى با على وانحراف از آن حضرت است . [2] علامه حضرموتى رحمه الله گويد : چه حرورى مذهب باشد چه حريزى مذهب فرقى ندارد ، هر كدام باشد كافى است براى اثبات نفاق وفسق و پليدى اين مرد .
اين كه گفته : ( وى در عقيده تسنن سخت بود ) اين سنت چيست ؟ من جز اين نمى دانم كه همان سنتى است كه عمربن عبد العزيز آن را برداشت و اهل دمشق بر او ايراد گرفتند و آن لعن مولاى مؤمنان است كه آشكارا حضرتش را لعن مى كردند . خدا اين سنت و پايه گذار و عامل به آن را هر كه باشد لعنت كند ، آمين ! و اما اين كه گويى از او اعتذار جسته و گفته : ( بسا از روى تصلبى كه داشت از حد خود تجاوز مى نمود ) ، عذر بدتر از گناه است كه به شستن نجاست با

[1] - تهذيب التهذيب 1 / 181 .
[2] - همان ، 10 / 158 .

697